سریال عصر باشکوه (حریم سلطان)
چند وقتی است، سریال «عصر باشکوه» یا «حریم سلطان» که یک سریال تاریخی ترک‌زبان است از شبکه‌های مختلف ماهواره پخش می‌شود و متأسفانه از محبوبیت زیادی در میان جوامع عرب و مسلمان برخوردار شده است. آمار نشان می‌دهد در حال حاضر بیش از دویست میلیون نفر در ۴۴ کشور جهان این سریال را تماشا می‌کنند. داستان اين سريال برگرفته از زندگي خصوصي و اجتماعي سلطان سليمان اول است كه در طول سنوات ۱۵۲۰تا ۱۵۶۶ میلادی پادشاه امپراتور عثمانی بوده است.
اين سريال علاوه بر نمايش وقايع دوران سلطنت سليمان (مشهورترین پادشاه عثمانی) رابطه عاشقانه وي با روکسلانه یا خرم سلطان كه توسط سربازان عثماني به بردگي گرفته شده و به حرمسراي سلطان راه یافته است را نمایش می‌دهد. محوریت فیلم شخصیت مرموز روکسلانه معروف به خرم سلطان است که به گفته بسیاری از مورّخین با تحریکات خصمانه او آماج تهاجم عثمانی‌ها از اروپا به سمت ایران و شیعیان منحرف شد و با زمینه‌سازی او بود که امپراتوری قدرتمند عثمانی در سراشیبی افول قرار گرفت. اما به نظر می‌رسد نیل به اهدافی از پیش تعیین‌شده باعث گردیده تا شاهد تحریفاتی گسترده در تاریخ مدوّن عثمانی در طول سکانس‌های سریال باشیم به طوري‌که شدت تحریفات تاریخی در این سریال ترکیه‌ای سرانجام رجب طیب اردوغان نخست‌وزیر و سایر مقامات سیاسی و مذهبی ترکیه را نیز به واکنشی سخت واداشت تا آنجا که اردوغان اعلام کرد که ما چنین اجدادی نداریم و وی از قوه قضائیه ترکیه خواستار حرکتی قانونی علیه عوامل این سریال شد. هر چند این واکنش‌ها غالبا به جهت سکانس‌هایی است که نشان می‌دهد دربار عثمانی درباری فاسد از جهت زن‌بارگی، بدمستی و شهوت‌رانی بوده است و منظور ما از تحریفات، تحریف در نشان دادن وارونه شخصیت‌ها چه از نظر ظاهر و چه از نظر باطن است. به عنوان نمونه می‌توان به مظلوم نشان دادن روکسلانه یا خرم سلطان در برابر دیگر زنان حرمسرا در طول سریال اشاره نمود.
روکسلانه (خرم‌سلطان) از بردگی تا سلطانگی
تاریخ پیرامون زندگانی خرم سلطان یا روکسلانه پیش از اسارتش و پیش از ورود به خاک امپراتوری عثمانی ساکت است و حتی در مورد اصل و تبار وی نیز ابهامات و تردیدات زیادی وجود دارد و اصل و نژاد خرم سلطان محل بحث و اختلاف بسیاری از مورّخین می باشد.
روکسلانه معروف به خرم سلطان
در واقع سلطان سلیمان شیفته و شیدای دختری از حرمسرا به نام خرم‌سلطان شده بود. در غرب، دیپلمات‌های غربی که از شایعه‌هایی که پیرامون او می‌پیچید آگاه شده بودند، او را «روسلازی» یا «روکسلانا» نامیدند که به اصالت روتنیایی او اشاره داشت. خرم‌سلطان دختر یک کشیش ارتودوکس بود که توسط تاتارهای کریمه به اسارت گرفته شد و در قسطنطنیه به عنوان برده فروخته شد.
«نوئل باربر» مورّخ و مستشرق انگلیسی روکسلانه را این گونه وصف می‌کند:
«تکاوران ترک در گالیسی گروهی از زنان را به اسارت گرفتند. در میان آنان یک دختر روسی هم وجود داشت که چنان خوش‌رو و خنده‌رو بود که بی‌درنگ وی را «خرم» یعنی خنده‌رو نامیدند و برای فرستادن به حرم سلطان در نظر گرفتند. در حرم وی به خاطر تبار روسی‌اش روکسلانه نامیده شد که تعریفی از کلمه «روسی لانه» می باشد» ۱
«لرد کین راس» مورّخ و مستشرق غربی نیز در مقام توصیف احوال روکسلانه اظهار می‌دارد:
«طی دو دهه میانی سلیمان بیش از پیش مفتون سوگلی اسلاوش شده بود، که عمدتا نزد اروپاییها به «زن روسی» یا روکسلانه معروف بود. او که در اصل اسیری از گالیسی و دختر یک کشیش اوکراینی بود توسط ترک‌ها به خورن یا«خندان» ملقب شده، در جلب علاقه سلطان جانشین سوگلی پیشینش گل‌بهار شده بود. در مشورت با سلیمان جانشین ابراهیم[ابراهیم پاشا، وزیر سلطان سلیمان] شد.» ۲
به هرحال روکسلانه با زیرکی و به کارگیری نیرنگ‌های فراوان نفوذ خود را به سرعت در دربار و نزد سلطان سلیمان افزایش داد و موانع خود را در این راه با بی‌رحمی تمام از سر راه برداشت. او از هیچ ظلم و ستمی برای نیل به اهدافش دریغ نکرد و درنهایت با زیرکی توانست به همسری سلطان سلیمان اول درآید؛ امری که تا آن زمان همه آن را بعید و غیرممکن می‌شمردند چون پادشاهان گذشته چنین رسمی نداشتند و تنها می‌توانستند دختران زیباروی را برای حرمسرای خود انتخاب کنند و آنها هرگز به عقد رسمی سلطان در نمی‌آمدند و کنیزان نیز تا آخر عمر تنها کنیز باقی می‌ماندند ولی چیزی که اتفاق افتاد رسم معمول آن زمان را شکست.
روکسلانه مدتی بعد ماه دوران سلطان مشهور به گل‌بهار (همسر اول) سلطان سلیمان را هم با دسیسه و نیرنگ از پیش رو برداشت و عنوان سوگلی سلطان را از آن خود کرد. سلطان سلیمان بیش از پیش مفتون و مجذوب روکسلانه شده بود و حتی در امور دولتی با او مشورت می‌کرد، امری که تا آن زمان در دربار عثمانی سابقه نداشت و ذهن هر انسان کنجکاو و حقیقت‌جویی را به جولان می‌اندازد که چرا قدرتمندترین سلطان عثمانی از همسر غیر ترکش مشاوره دولتی دریافت می‌کند؟!.
نوئل باربر در کتاب فرمانروایان شاخ زرین بدین نکته به خوبی اشاره می‌نماید:
«سلطان به مصاحبت او علاقه داشت و ساعت‌های متمادی را با او به بحث و گفتگو درباره امور دولتی می‌پرداخت و درباغ‌های سرسبز... با او گردش می‌کند» ۳
تبارشناسی روکسلانه (خرم‌سلطان)
همانطور که در اثنای مطلب بیان گردید آنچه مشهور است این است که روکسلانه کنیزی روسی بوده است و همچنین عده‌ای معدود او را فرزند کشیشی ارتدوکس می‌دانند ولی پیرامون تبار و مذهب روکسلانه اختلافات زیادی در میان تاریخ‌نگاران است.
«روکسلانه ظاهراً کنيزي روس بود که در اوائل سلطنت سليمان از طريق خان کريمه به دربار عثماني راه يافت. اين روايت مشهور است. معهذا، درباره نژاد و اصل او آنقدر ابهام وجود داشت که «مورخين فرانسوي» بتوانند او را «به ملت خود بسته، روکسلان بنامند.»» ۴
بسیاری در مورد مذهب خرم‌سلطان با تردید صحبت می‌کنند و در این میان زمزمه‌های یهودی بودن روکسلانه جدی به نظر می‌رسد.
بسیاری در مورد مذهب خرم‌سلطان با تردید صحبت می‌کنند و در این میان زمزمه های یهودی بودن روکسلانه جدی به نظر می رسد، و شایعه یهودی بودن سلطان سلیم دوم (جانشین سلطان سلیمان و فرزند خرم‌سلطان) و همچنین قطعیت یهودی بودن نوربانو سلطان (همسر سلیم دوم) بر قوت آن دامن می زند. هرچند این دلیل نمی‌تواند یهودی بودن روکسلانه را اثبات نماید ولی حداقل در میان گستره شبهات علامت سؤالی مقابل مسیحی بودن و یا مسلمان شدن وی قرار می دهد که نیازها برای واکاوی بیشتر را در این موضوع می‌طلبد.
«شاید رواج شايعه يهودي تبار بودن سليم دوم در ميان مردم عثماني ناظر به همين اصل مشکوک روکسلانه بود» ۵
سلطان سلیم ثانی، مورخان سلیم را فاسد و راحت طلب، کاهل و تن آسا و دائم‌الخمری نالایق توصیف می‌کنند
تحریک سلطان سلیمان برای نبرد با ایران
همانطور که در ابتدا مطرح شد برطبق شواهد و مدارک فراوان نقش اصلی در تحریک امپراتوری عثمانی و شخص سلطان سلیمان در حمله به ایران شیعی را خرم‌سلطان با عناد تمام بازی کرد. زیرا که سلطان سلیمان مخالف سرسخت جنگ با بلاد مسلمین بود و آن را جزء خطوط قرمز خود می‌دانست.
«روکسلانه و کانوني که در پيرامون او بود [منظور کانون یهودیان دربار]، نقش اصلي را در تحريکات خصمانه عليه ايران به‌دست داشتند و همينان بودند که از سال ۱۵۳۲ ميلادي چرخشي بنيادين در استراتژي نظامي سليمان پديد آوردند و با ترفندهاي گوناگون، از جمله ترويج شيعه ستيزي، آماج اصلي تهاجم عثماني را از اروپا به‌سوي ايران و دولت صفوي منحرف نمودند تا بدين ترتيب امپراتوري هابسبورگ را از زير ضربه خارج کنند.» ۶
خرم سلطان در این راه و برای انتقال قدرت به پسرانش با موانعی روبرو شد و با تمام توان مشکلات را یک به یک از پیش رو برداشت، از جمله این موانع ابرهیم پاشا صدراعظم عثمانی ها و مخالف سرسخت جنگ با ایران و طرفدار جانشینی مصطفی فرزند ماه دوران سلطان بود که روکسلانه با طرح ریزی سناریویی دسیسه قتل او را اجرا نمود.
«روکسلانه عقیده داشت ابراهیم اختیارات سلطان را غصب کرده است و بسیاری از درباریان هم با او هم عقیده بودند. روکسلانه و کانون هوادارش سناریویی را ترتیب دادند تا نشان دهند که ابراهیم دیوانه شده است و ده ها نفر شهادت دادند که او با لحن سرزنش باری گفته است:
« اگر او (سلطان) دستوری بدهد و من مخالفت کنم، آن دستور اجرا نخواهد شد. اما اگر من دستوری بدهم و او مخالفت کند به طور قطع اجرا خواهد شد»» ۷
با همه این اوصاف سلطان سلیمان حاضر به قتل ابراهیم پاشا نبود زیرا او قسم خورده بود که تا زنده است بر ابراهیم خشم نگیرد. تا این که یکی از مشاوران حقوقی اش به او پیشنهاد داد که دستور دهید وقتی در خواب هستید ابراهیم را خفه کنند زیرا انسان زمانی که در خواب است در حقیقت زنده نیست و تکلیف ندارد و شکستن قسم مطرح نمی شود. بدین ترتیب ابراهیم پاشا مخالف سرسخت جنگ با امپراتوری عثمانی با ایران و طرفدار جانشینی مصطفی کشته شد.
« و آنگاه که، به دليل انعقاد پيمان اتحاد سليمان و فرانسواي اوّل، پادشاه فرانسه، عليه کارل پنجم (۱۵۳۶)، اين ترفند[تحریک سلطان برای حمله به ایران و منحرف کردن آماج حمله عثمانی ها از غرب به شرق] به مخاطره افتاد، دسيسه قتل ابراهيم پاشا، صدراعظم عثماني، را اجرا کردند (۱۵ مارس ۱۵۳۶) زيرا وي تمايل به تداوم جنگ با ايران نداشت.» ۸
صدارت رستم پاشا و تشدید سیاست ضد شیعی- ایرانی
«در سال ۱۵۴۳، هفت سال پس از قتل ابراهيم پاشا، سرداري از اهالي کرواسي بنام رستم پاشا، صدراعظم شد... [ او داماد روکسلانه بود]. بدينسان، دوران اقتدار مطلق روکسلانه و وابستگانش آغاز گرديد و دولت عثماني، همپاي تشديد سياست ضدشيعي- ضد ايراني، در سراشيب انحطاطي قرار گرفت که رواج روزافزون خويشاوندسالاري و دخالت فزاينده حرم در امور حکومتي و بهره‌گيري از مقام و منصب حکومتي براي انباشت ثروت شخصي از عوامل مهم مؤثر در آن بود.» ۹
«هامر پورگشتال» سرآغاز رواج فساد مالي و ارتشاء در دولت عثماني، بعنوان يکي از عوامل مهم انحطاط اين دولت، را در این دوران یعنی دوران صدارت رستم پاشا و اقتدار مطلق روکسلانه مي‌داند و بر نقش مهم يهوديان در پیدایش و گسترش آن تأکید می نماید:
«ثالثاً، فقره گرفتن رشوه بود که رستم پاشاي صدراعظم متداول و معمول نمود و حکومت‌هاي ولايات را به مبلغ معيني مي‌فروخت و همچنين خالصه‌هاي پادشاهي و املاک دولتي را به يهوديان و مردمان اراذل اجاره و مقاطعه مي‌داد تا همه را خراب و ويران کردند.» ۱۰
قتل مصطفی
«خرم سلطان برای از میان برداشتن شاهزاده مصطفی نیز نقشه ای طرح کرد و آرام آرام به اجرای آن پرداخت... دراجرای نقشه های طرح شده علیه شاهزاده مصطفی... نامه‌های ساختگی از سوی او برای شاه ایران تهیه کرده بود [امضای مصطفی توسط داماد رستم پاشا تقلید شده بود]» ۱۱
همچنین رستم پاشا نیز شایعه در مورد خیانت شاهزاده مصطفی و اقدامات وی برای جلوس بر تخت سلطنت و کنار زدن پدر منتشر کرد و بدین ترتیب سلطان سلیمان را متقاعد نمود تا به قتل مصطفی رضایت دهد. با قتل مصطفی در نهایت جانشینی و سلطنت به سلطان سلیم دوم فرزند خرم سلطان رسید.
نفوذ در دربار سلطنتی کشورها، سنت تاریخی یهود
« پس از روکسلانه، دومين فرد که در تبديل حرمسراي سلطان به نهادي متنفذ در امور سياسي و شئون حکومتي نقش اساسي ايفا کرد، زني يهودي است که او را با نام نوربانو سلطان مي‌شناسيم. نوربانو در اوائل صدارت رستم پاشا به همسري سليم درآمد و مادر پسري از او شد که با نام سلطان مراد سوّم به سلطنت رسيد. «نوربانوي يهوديه» در دوران سلطنت سليم دوّم و مراد سوّم رياست حرمسرا را به‌دست داشت و بعنوان يکي از ارکان مهم سياست عثماني شناخته مي‌شد، و پس از مرگ روکسلانه (۱۵۵۶) رهبري جناح جنگ‌طلب دربار عثماني (عليه ايران) را به‌دست داشت.»۱۲
اقتدار سياسي بانوان حرم سلطان سلیمان قانونی و مداخله روزافزون آنان در شئون سیاسی و حکومتی که در زمان روکسلانه(و پس از وی)قوت می گیرد و اقدامات دسيسه گرانه و بيرحمانه او در این راه يادآور اسطوره استر در دربار هخامنشیان است.
در این ضیافت استر خواستار مجازات هامان [وزیر خشایارشاه] بدلیل دشمنی با یهودیان شد. این قضیه ما را به یاد دسیسه روکسلانه برای قتل ابراهیم پاشا وزیر سلطان سلیمان می اندازد.
در سال ۲۰۱۰ یک خاخام یهودی در اسرائیل با اشاره به واقعه پوریم و استر، اعلام کرد جاسوسان زن سازمان موساد مجاز به انجام هر گونه عمل جنسی با دشمنان برای انجام ماموریت خود هستند؛ همانگونه که استر هویت یهودی خود را پنهان کرد و با یک دشمن ایرانی یعنی اخشورش (خشایارشاه) ازدواج کرد و با این کار ملت یهود را نجات داد.
این مورد هم همانند قضیه نفوذ یهود در دربار هخامنشیان یکی از موفق ترین عملیات نفوذ زنان جاسوس یهودی در میان مقامات کشورهای دیگر به شمار می رود که با استفاده از زیبایی ظاهر و به خدمت گرفتن جذابیت های جنسی، توطئه های قوم یهود را اجرا کردند و می کنند.
در پایان امیدوارم در جهت تنویر اذهان جامعه جهانی و خصوصا ایرانیان پژوهش هایی بس قوی تر در این حوزه صورت گیرد تا ازاین پس شاهد محبوبیت شخصیتهایی اینچنین بدسیرت همانند خرم سلطان که محرّک قتل عام شیعیان ایران بوده است نباشیم.و در جهت اثبات گفته خود و این که این سریال رویکردی ضد ایرانی- ضد شیعی دارد به تمجید و استقبال دیکتاتور مستبد بحرین از بازیگران سریال حریم سلطان می توان اشاره نمود، البته این دیدار به بهانه رونق مسابقات فرمول یک صورت گرفته است ولی بر همگان روشن است که هدف تمجید از رویکرد ضدایرانی- ضد شیعی سریال است نه چیز دیگر.
منابع و ماخذ:
********************************
۱- باربر،نوئل(۱۳۷۲)، فرمانروایان شاخ زرین، هوشنگ مهدوی،عبدالرضا، تهران: نشر گفتار- ص۳۰
۲- کین راس،لرد(۱۳۷۳)، قرون عثمانی، ستاری،پروانه، تهران: کیهان- ص۲۴۴
۳- باربر،نوئل(۱۳۷۲)، همان، ص ۳۱
۴- شهبازی، عبدالله(۱۳۷۷)، زرسالاران یهودی و پارسی، استعمار بریتانیا و ایران، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی- ج۴، ص۳۰۲
۵- همان
۶- همان، ج۴، ص۳۰۲ و ۳۰۳
۷- باربر،نوئل(۱۳۷۲)، همان، ص۴۷
۸- شهبازی، عبدالله(۱۳۷۷)، همان، ج۴، ص۳۰۳
۹- همان، ص۳۰۴
۱۰- همان، ص۳۰۵
۱۱- حقی،اوزون چارشی لی(۱۳۶۹)، تاریخ عثمانی، نوبخت،ایرج، تهران: کیهان- ج۲،ص۴۳۲
۱۲- شهبازی، عبدالله(۱۳۷۷)، همان، ج۴، ص۳۰۶
منابع غیر مستقیم
۱- شهبازی، عبدالله(۱۳۷۷)، زرسالاران یهودی و پارسی، استعمار بریتانیا و ایران، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی- ج ۳،۲،۱ و۵
۲- احمدیاقی،اسماعیل(۱۳۷۹)، دولت عثمانی از اقتدار تا انحلال، جعفریان،رسول، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه
Sites
۱- http://www.antisharia.com/۲۰۱۱/۰۷/۲۴/roxelanafrom-slave-for-sexual-purposes-to-wife-of-the-ottoman-sultanher-life-and-times/
۲- http://www.forum.tehran۹۸.com/thread۳۴۸۳۷.html
۳- http://www.ucalgary.ca/applied_history/tutor/islam/empires/ottoman/roxelana.html
۴- http://roxelanasule.blogspot.co.uk/
منبع: مشرق‌نيوز
https://ccsi.ir//vdch.6n-t23nqmftd2.html
ccsi.ir/vdch.6n-t23nqmftd2.html