دوشنبه ۳۰ تير ۱۴۰۴ , 21 Jul 2025
تاریخ انتشار :دوشنبه ۳۰ تير ۱۴۰۴ ساعت ۱۴:۲۰
کد مطلب : 25429
جنگ لفظی بروکسل و تفلیس؛ آینده مبهم عضویت گرجستان در اتحادیه اروپا
پارلمان اروپا روز 20 تیر 1404 اولین گزارش پیشرفت خود در مورد گرجستان به عنوان یک کشور نامزد عضویت در اتحادیه اروپا را با تمرکز بر تحولات سیاسی در سال‌های 2024-2023 تصویب کرد. پیش از این رأی‌گیری چندین نماینده پارلمان اروپا به شدت از دولت رویای گرجستان به دلیل عقب‌گرد دموکراتیک آن انتقاد کردند. نمایندگان پارلمان اروپا مدعی شدند گرجستان به عنوان پرچمدار دموکراسی در منطقه قفقازجنوبی تبدیل به کشوری استبدادی شده است. طبق این گزارش که می‌توان آن را مصداق دخالت در امور داخلی گرجستان نامید؛ تصمیم حزب حاکم گرجستان برای تعلیق روند ادغام اروپا، آرمان‌های مستقل یوروآتلانتیک این کشور را تضعیف کرده است. این گزارش با متهم ساختن مقامات گرجستان به سرکوب مخالفان، خواستار احترام به آزادی تجمع و لغو قوانین سختگیرانه علیه اجتماعات شد. این گزارش می‌‌افزاید تنها انتخابات پارلمانی جدید می‌تواند بحران سیاسی و قانون اساسی در گرجستان را حل کند. گزارش پارلمان اروپا همچنین تلاش‌ها برای سرکوب جامعه مدنی و قانون تازه تصویب شده در مورد کمک‌های مالی ( که نیاز به تأیید دولت برای دریافت کمک‌های خارجی دارد ) را محکوم  و از کمیسیون اروپا می‌خواهد که حمایت از رسانه‌های مستقل و سازمان‌های مردم‌ نهاد را افزایش دهد. در نهایت این سند از عدم اجرای توصیه‌های اتحادیه اروپا توسط گرجستان ابراز تاسف کرد و سطح انطباق این کشور با سیاست‌خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا را بسیار پایین دانست.
کمیسیون اروپا نیز 26 تیر 1404 در بیانیه‌ای از گرجستان خواست تا پایان ماه اوت به توصیه‌های مطرح شده توسط این اتحادیه عمل کند. اتحادیه اروپا هشدار داد که اگر پیشرفتی در این زمینه حاصل نشود، تعلیق کامل ویزا اعمال خواهد شد. این کمیسیون در نامه‌ای خطاب به ماکا بوچوریشویلی وزیر امور خارجه گرجستان هشت توصیه اصلی از جمله لغو قانون نفوذ خارجی، حمایت از حقوق همجنسگرایان، تقویت سازوکارهای مبارزه با فساد و همسوسازی سیاست ویزای گرجستان با استانداردهای اتحادیه اروپا را تشریح کرد.
علاوه بر این پارلمان اروپا روز 28 تیر 1404 در بیانیه‌ای گرجستان را به تعلیق عضویت در اتحادیه اروپا تهدید کرد. در این بیانیه آمده است: دولت گرجستان تا زمانی که مسیر اقتدارگرایانه خود را تغییر ندهد، قادر به عضویت در اتحادیه اروپا نخواهد بود. پارلمان اروپا در کنار مردم گرجستان ایستاده است. پارلمان اروپا دولت فعلی گرجستان را به رسمیت نمی‌شناسد و  مسیر پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا عملاً تا زمان برگزاری انتخابات عادلانه به حالت تعلیق درآمده است.
واکنش گرجستان
نخست‌وزیر ایراکلی کوباخیدزه در پاسخ به نامه کمیسیون اروپا مبنی بر درخواست از گرجستان برای اجرایی ساختن هشت توصیه کلیدی این کمیسیون اظهار داشت که صلح و ثبات بر آزادسازی ویزا اولویت دارد. کوباخیدزه گفت: اگر انتخاب بین صلح و ثبات یا سفر بدون ویزا باشد، ما همیشه صلح را انتخاب خواهیم کرد. این خواست مردم گرجستان است. کوباخیدزه با اشاره به نگرانی‌های اتحادیه اروپا در مورد قوانین اخیر گرجستان از جمله قوانین مربوط به ارزش‌های خانوادگی و شفافیت نفوذ خارجی، از این قانون دفاع کرد و آن را برای امنیت ملی و شفافیت دموکراتیک ضروری خواند.
ماموکا مدینارادزه رهبر اکثریت پارلمان و عضو حزب حاکم گرجستان در واکنش به تهدید پارلمان اروپا مبنی بر لغو عضویت گرجستان در اتحادیه اروپا با طعنه به این اتحادیه در صفحه X نوشت: آن‌ها سال گذشته پس از تعلیق روند الحاق به اتحادیه اروپا توسط دولت گرجستان به اعتراضات دامن زدند. اکنون معلوم شده که مقصر حکومت اقتدارگرا است و ما فوراً باید مسیر خود را تغییر دهیم. در صورت پذیرش خواست‌های اروپا  بیانیه پارلمان اروپا کاملاً متفاوت خواهد بود.
حزب رویای گرجستان نیز در واکنش به تشدید رویکردهای ضدغربی نهادهای اروپایی طی بیانیه‌ای ‌شدید الحن مدعی کنترل غرب توسط "دولت پنهان" شد. این بیانیه در پاسخ مستقیم به اظهارات اخیر ۱۷ وزیر امور خارجه‌ی اتحادیه‌ی اروپا و نماینده‌ی عالی اتحادیه‌ی اروپا صادر شد که مشترکاً نگرانی عمیق خود را نسبت به وخامت اوضاع سیاسی در گرجستان ابراز کردند. حزب حاکم گرجستان، اتحادیه اروپا را متهم به حمله آشکار علیه مردم و دموکراسی گرجستان کرد و انگیزه واقعی انتقاد غرب از گرجستان را شکست نیروهای طرفدار غرب به ویژه جنبش ملی متحد (UNM) در به دست آوردن مجدد قدرت در گرجستان دانست. به گفته حزب رویای گرجستان، اپوزیسیون غرب‌گرا آشکارا توسط برخی از دیپلمات‌های اتحادیه اروپا و مقامات آمریکایی حمایت می‌شوند. در بیانیه حزب رویای گرجستان آمده است: اقدامات بوروکراسی اروپایی مدت‌هاست که از مرزهای اخلاقی فراتر رفته است و اگر کشوری رهبران طرفدار "دولت پنهان" را منصوب نکند، هدف فشار و دخالت مداوم غرب قرار می‌گیرد. حزب حاکم گرجستان با اشاره به انتقاد از دستگیری‌های معترضان و فعالان، این اقدام را تلاشی برای تطهیر خشونت‌های تحت حمایت خارجی توصیف کرد. حزب رویای گرجستان با اشاره به اعتراضات گسترده در اواخر سال 2024 که پس از تعلیق تلاش‌های گرجستان برای پیوستن به اتحادیه اروپا رخ داد، سازمان‌های تحت حمایت غرب مانند USAID، NED و EED را به تأمین مالی آنچه که آن را تلاش خشونت‌آمیز برای سرنگونی دولت می‌نامید، متهم کرد. در پاسخ به درخواست‌های اروپایی‌ها برای لغو قوانینی که سرکوبگرانه تلقی می‌شوند، حزب حاکم گرجستان از ابتکارات قانونی خود دفاع و استدلال کرد که این اقدامات برای محافظت از حاکمیت گرجستان و جلوگیری از فرسایش نهادهای دولتی آن توسط بازیگران تحت حمایت مالی خارجی طراحی شده‌اند. به گفته حزب رویای گرجستان این قوانین کاملاً با استانداردها و اصول حقوقی بین‌المللی سازگار است. حزب رویای گرجستان در پایان بیانیه خود تأکید کرد که اتحادیه اروپا نباید رابطه با گرجستان را به عنوان یک خیابان یک طرفه ببیند، همانطور که گرجستان به اروپا نیاز دارد، اروپا نیز نیازمند گرجستان است.
تلاش حزب رویای گرجستان برای مقابله با نفوذ مخرب نیروهای خارجی و حمایت از ارزش‌های سنتی گرجی در قالب تصویب لوایح "شفافیت نفوذ خارجی" و "ارزش‌های خانوادگی" و همچنین رویکرد مستقل این کشور در سیاست‌خارجی به ویژه در جنگ روسیه و اوکراین، سبب بروز تنش میان گرجستان و اتحادیه اروپا در سال‌های اخیر شده است. تلاش غرب به منظور بی‌ثبات‌سازی گرجستان به ویژه پس از انتخابات پارلمانی سال گذشته در این کشور سبب شد دولت گرجستان موضوع مذاکره برای عضویت در اتحادیه اروپا را تا سال 2028 به حال تعلیق درآورد. علی‌رغم تعلیق مذاکرات عضویت در اتحادیه اروپا، ایراکلی کوباخیدزه نخست‌وزیر گرجستان در اردیبهشت 1404 همگرایی اروپایی را یکی از اولویت‌های سیاست‌خارجی این کشور دانست و از آمادگی تفلیس برای عضویت در اتحادیه اروپا تا سال 2030 خبر داد. با این حال تشدید تنش میان گرجستان و نهادهای اروپایی در روزهای اخیر به ویژه بیانیه پارلمان اروپا و طرح پیش شرط‌های جدید برای عضویت تفلیس در اتحادیه اروپا، آینده عضویت گرجستان در اتحادیه اروپایی را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.

نویسنده: دکتر محمد صداقت، پژوهشگر ارشد مسائل قفقاز
  https://ccsi.ir//vdcb9ab5.rhbs5piuur.html
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما

عضويت در خبرنامه