نظرات تحلیل‌گر خبرگزاری ریانووستی روسیه نسبت به اقدام پارلمان گرجستان در به رسمیت شناختن نسل‌کشی چرکس‌ها توسط روسیه

پارلمان گرجستان نسل‌کشی چرکس‌ها در امپراطوری روسیه را به رسمیت شناخت و «گیوی تارگامادزه» رییس کمیته دفاع و امنیت پارلمان گرجستان پیشنهاد کرد که این روند ادامه پیدا کند و مسئله نسل‌کشی دیگر اقوام قفقاز شمالی نیز مطرح شوند. اندیشه سیاسی و هدف از این حرکت تفلیس مشخص است. اما این تردید بوجود می‌آید که تا چه اندازه مقامات گرجستان برآوردی از ریسک چنین اقداماتی دارند؟
از زمان «جنگ پنج روزه» (اوت سال ۲۰۰۸) روابط سیاسی میان روسیه و گرجستان قطع شده اما اوضاع کاملا با ثبات است. حتی ناظران اروپایی به طور غیر رسمی اعتراف می‌کنند که ورود نیروهای روسی به اوستیای جنوبی و آبخازیا امنیت در منطقه را تحکیم بخشیده است به عبارت دیگر تحریکات در مناطق مرزی متوقف شده است.
از سوی دیگر نیز محاسبات طرف روسی برای سقوط حکومت «میخاییل ساکاشویلی» رییس جمهور گرجستان درست از آب در نیامده است. حتی از برخی از نظرات، شکست در این جنگ به نفع وی شد زیرا در نتیجه وقوع این جنگ و تبعات آن حامیان غربی نتوانستند که از حمایت سیاسی تفلیس دست بردارند که مهم‌تر از حمایت مالی است اگرچه روابط نسبت به شخص رییس جمهور به طور محسوسی رو به سردی گراییده است. به غیر از این در برابر تفلیس مشکل دیگری بوجود آمده: افت جمعی علاقه نسبت به موضوع گرجستان. سلسله مراتب اولویت‌های آمریکا و اروپا از جمله به دلیل اوضاع در دیگر مناطق جهان و از طرف دیگر به خاطر مشکلات داخلی به طور محسوسی تغییر کرده‌اند. در این میان سهم اصلی سیاست خارجی و اقتصادی گرجستان یعنی توجه به غرب و تقلا برای پیوستن به آن انتخاب مقامات گرجستان بشمار می‌آید. در این میان فقط یک راه عینی برای چنین جلب توجهی وجود دارد: تحریک مناقشه با مسکو.
تنها ابزار قابل توجه تفلیس برای چانه‌زنی با مسکو، نیاز روسیه به رأی گرجستان برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی است. این مسئله به گرجستان امکانی برای نوعی معامله با روسیه می‌دهد اما نه در خصوص مسائل اصولی، چرا که روسیه میدان برای فعالیت بزرگ به گرجستان نمی‌دهد. به عبارت دیگر مسکو آنچه را که اراده‌ی آن برای به رسمیت شناختن دو جمهوری (اوستیای جنوبی و آبخازی) را مورد تردید قرار دهد را قبول نخواهد کرد. اگر تفلیس لجاجت به خرج دهد، به احتمال قوی روسیه، در عمل به جای معامله بر سر موضوعات مربوط به اوستیای جنوبی و آبخازیا، از تصمیم خود مبنی بر پیوستن به سازمان تجارت جهانی دست خواهد کشید. مواضع غیر مشخص در خصوص الحاق روسیه به سازمان تجارت جهانی از سوی گرجستان از نظر جلب توجه غرب کارساز نیست. درباره این موضوع آمریکا و اتحادیه اروپا به گرجستان نیز موضع معطوف به منافع و مصالح خود را دارند و به گرجستان توصیه می کنند که لجاجت به خرج ندهد چرا که الحاق روسیه به سازمان تجارت جهانی به نفع آ‌‌ن‌ها نیز هست.
باید توجه شود که با عنایت به همجواری گرجستان با قفقاز شمالی که منطقه‌ای هم‌چون یک انبار مهمات آماده‌ی احتراق در فدراسیون روسیه محسوب می‌شود و یکی از نقاط آسیب‌پذیر مسکو است، مقامات گرجستانی نیز به طور طبیعی مترصد تحت فشار قرار دادن مسکو از طریق این منطقه هستند. لذا طرح کردن مباحثی نظیر به رسمیت شناختن نسل‌کشی چرکس‌ها را باید در امتداد این رویکرد دولت گرجستان دانست.
در این میان تفلیس با انتخاب چنین موضوع حساسی به نظر می رسد که حساب این‌را که این بومرنگ می‌تواند پس از پرتاب به صورت خودش برخورد کند، نداشته است. زیرا بی‌ثباتی در قفقاز شمالی هر چند ممکن است که موجبات رضایت سیاستمداران تفلیس را فراهم آورد اما خود گرجستان از آنچه که در جوار مرزهایش اتفاق خواهد افتاد در امان نخواهد بود. جنگ در چچن مشکلات زیادی را برای این جمهوری بوجود آورده بود. در آن زمان دولت تفلیس حتی نمیتوانست مانع ورود جنگجویان چچنی به محدوده حاکمیتی خویش گردد. در ثانی مسکو هیچگاه در برابر حرکات ایذایی و برهم‌زننده‌ی ثبات در قفقاز شمالی خاموش نخواهد نشست.
اگر این طور تصور شود که هدف تفلیس از این تحرکات به واکنش کشانیدن مسکو است، باید خاطرنشان شود که از منظری احتمالا پاسخ مسکو نیز به نفع تفلیس خواهد بود. حداقل واکنش مسکو از نظر تاکتیکی بهانه‌ای خواهد شد که به قیم‌های غربی خود متوسل شود و بدین‌گونه پای آن‌ها را به میان دعوای مسکو – تفلیس خواهد کشانید. اما این نیز یک بازی خطرناک با نتایجی غیر قابل پیش‌بینی است. حتی اگر فرض شود که آمریکا (در حال حاضر میتوان به دلیل کاهش قدرت نقش‌آفرینی سیاسی اروپا، از آن چشم پوشید) در آینده نشان دهد برای ریسک کردن به خاطر تفلیس، حتی در ابعادی بالاتر از سه سال پیش آمادگی دارد، متشنج شدن اوضاع ممکن است در زمانی رخ دهد که غرب کاملا درگیر مسائل دیگر است. به علاوه به نظر می‌رسد که جهان در انتظار اتفاقات ناگهانی زیادی است که تحرکات ایذایی گرجستان برای تبدیل خود به یک موضوع جهانی میتواند در این دنیای آبستن تحولات شدید، گم و ناپیدا شود.