سکوت دولت ترکیه در ماههای آغازین تنشها در لیبی و دخالت گسترده ترکیه در مسایل داخلی لیبی و حمایت از مخالفان در ماههای پایانی اقتدار قذافی، حمایت تمامقد از اخوانالمسلمین مصر و سپس تنش جدی با دولت جدید مصر در ماههای اخیر و نیز سردشدن روابط با عربستان، حمایت از مخالفان سوری بشار اسد و تبدیلشدن ترکیه به محلی برای استقرار مخالفان رژیم بشار اسد تا حد بالارفتن احتمال رویارویی نظامی و جنگ تمامعیار با سوریه، حمایت از معاون فراری رییسجمهور عراق یعنی طارق الهاشمی و درپیشگرفتن سیاست منفی در برابر دولت بغداد و نیز نزدیکی گسترده به دولت اقلیم کردستان عراق، تقویت نفوذ سیاسی و اقتصادی ترکیه در اربیل و در نهایت تنهاگذاشتن دولت اقلیم کردستان عراق در روزهای سخت هجوم داعش، بخشی از سیاستهایی است که ترکیه در چندسال گذشته در پیش گرفته است.
در ماههای گذشته نیز دولت ترکیه که متهم به حمایت از گروههای تکفیری مستقر در سوریه و عراق از جمله النصره و بیشتر از آن داعش است، علیه آنها نهتنها اقدامی خاص انجام نداده است بلکه حتی در برابر حملات داعش به موصل و پس از آن جنگ و هجوم این گروهک به اقلیم کردستان عراق نیز حتی از صدور بیانیه خودداری کرده و با حفظ سکوت در برابر داعش عملا به شایعات درباره حمایت این کشور از داعش دامن زده است.
مقامات اقلیم کردستان عراق که پیش از رویدادهای اخیر از ترکیه بهعنوان متحد راهبردی خویش یاد میکردند در روزهای گذشته از مواضع اخیر ترکیه ابراز ناامیدی کرده و نارضایتی خویش را از بیتفاوتی دولت ترکیه در برابر روند حوادث اخیر و جنایات داعش در عراق و اقلیم کردستان عراق بیان کردهاند. دولت ترکیه که در سده گذشته و بهصورت سنتی همواره حمایت از حقوق ترکمنهای عراقی را از سیاستهای خدشهناپذیر خود بیان میکرد در برابر هجوم داعش به ترکمنهای عراقی در «کرکوک» و «امرلی» و جنایات گسترده علیه ترکمنهای عراق تنها به نظارهگری بسنده کرد. نارضایتی متحدان غربی ترکیه از سیاستهای اخیر این کشور نیز از دید تحلیلگران دور نمانده است. در تازهترین رویداد نیز آنکارا از امضای بیانیه کشورهای منطقه در جده ازجمله عربستان و قطر؛ یعنی حامیان پیشین داعش، علیه داعش طفره رفته و اعلام کرده به ائتلاف غربیها و کشورهای منطقه علیه داعش نخواهد پیوست.
نارضایتی ترکیه از تحولات اوکراین و گرجستان و مقابله با سیاستهای روسیه نیز بر سردشدن روابط این کشور با روسیه تاثیر بهسزایی برجا گذاشته است. به سخنی دیگر امروز روابط ترکیه با طیف وسیعی از کشورهای منطقه و جهان اعم از روسیه، عربستان، مصر، سوریه و سایر کشورها تا متحدان سابقش در ناتو گرمی سابق را ندارد و گاه تا مرز تنش با برخی از این کشورها کشیده شده است. صرفنظر از دلایل و توجیهات ترکیه برای اخذ تصمیمات سیاسی در برابر تحولات منطقهای در سالها و ماههای گذشته، بهنظر میرسد بیش از هر زمان دیگری در تاریخ معاصر ترکیه روابط این کشور بااهمیت در منطقه با همسایگان و همپیمانان سابق با چالش مواجه شده است و نهتنها تنش با همسایگان و کشورهای منطقه کاهش نیافته و روابط ترمیم نشده است بلکه روند حوادث اخیر نشان میدهد روابط ترکیه حتی با متحدان استراتژیک و سنتیاش نیز به سردی گراییده است. آیا استمرار چنین روندی حافظ منافع دولت ترکیه خواهد بود؟ آیا چنین روندی نشانگر واقعبینی در اتخاذ تصمیم و تصمیمسازیها در حوزه سیاست خارجی است؟ استمرار چنین وضعیتی در منطقه و نیز در مناسبات داخلی هزینههای زیادی برای دولت ترکیه بهدنبال داشته است.
جدای از اینکه اتخاذ چنین سیاستهایی از جمله حمایت از گروههای تکفیری مستقر در سوریه و عراق همانند داعش و النصره چه پیامدهای منطقهای برای ترکیه در پی خواهد داشت، توجه سیاستمداران ترکیهای به این واقعیت ضروری است که تروریسم تکفیری در پرتو چنین سیاستهایی افزون بر آنکه در منطقه موجد ناامنی و کشتار بیگناهان زیادی است محتمل خواهد بود که پای آن به داخل ترکیه نیز باز شود و امنیت و ثبات ترکیه را آماج خود قرار دهد. حضور صدها جوان ترکیهای در میان صفوف تروریستهای تکفیری در منطقه نشانی از این واقعیت نامیمون است. تجارب گذشته از جمله بازشدن پای تروریسم تکفیری در داخل کشورهای حامی پیدایش این گروهها، مستند چنین مدعایی است.
منبع: پایگاه تحلیلی - خبری ایران بالکان (ایربا) به نقل از شرق https://ccsi.ir//vdcb.zb9urhbagiupr.html
ccsi.ir/vdcb.zb9urhbagiupr.html