سفر دبیرکل سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) به گرجستان؛ پیروزی دولت بر اپوزیسیون غربگرا
فریدون سینیرلی اوغلو دبیرکل سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) اوایل اردیبهشت 1404 در سفری دو روزه از گرجستان بازدید کرد. دبیر کل سازمان امنیت و همکاری اروپا در این سفر با مقامات مختلف گرجستان دیدار کرد. اپوزیسیون دولت با انتقاد از سینیرلی اوغلو، سفر وی را به منزله تائیدی بر مشروعیت دولت حاکم قلمداد و با آن مخالفت کردند.
دیدار فریدون سینیرلی اوغلو با رئیسجمهور و نخستوزیر گرجستان
میخائیل کاولاشویلی رئیسجمهور گرجستان در دیدار با با فریدون سینیرلی اوغلو دبیرکل سازمان امنیت و همکاری اروپا درباره راههای تقویت همکاری میان گرجستان و سازمان امنیت و همکاری اروپا گفتگو کرد. به گفته دفتر ریاستجمهوری گرجستان، در این ملاقات درباره تحولات اخیر در منطقه قفقازجنوبی و چالشهای پیش روی گرجستان بحث و تبادل نظر صورت گرفت. در دیدار دبیر کل سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) با ایراکلی کوباخیدزه نخستوزیر گرجستان نیز همکاریهای دو جانبه، وضعیت منطقه و چالشهای پیش روی گرجستان مورد بررسی قرار گرفت. نخستوزیر گرجستان ضمن تشکر از سفر سینیرلی اوغلو به گرجستان بر تعهد این کشور به اصول دموکراتیک، حقوق بشر و حاکمیت قانون تاکید کرد.
نشست خبری وزیر امور خارجه گرجستان با دبیر کل سازمان امنیت و همکاری اروپا
ماکا بوچوریشویلی وزیر امور خارجه گرجستان در نشست خبری با دبیر کل سازمان امنیت و همکاری اروپا ضمن تشکر از سفر وی به تفلیس از دخالتهای خارجی در گرجستان شکایت کرد. به گفته بوچوریشویلی گرجستان اخیرا به نمونه بارز دخالت خارجی آشکار در امور سیاسی داخلی تبدیل شده است. وزیر امور خارجه گرجستان خاطر نشان کرد: "ما مکرراً شاهد تلاشهایی برای سوء استفاده از نهادهای بینالمللی هستیم که با اصول بنیادینی که نظم بینالمللی بر اساس آن بنا شده است، در تضاد است. اصولی که سازمانهای بینالمللی موظف به رعایت آنها هستند. دولت گرجستان قاطعانه به اصول سازمان امنیت و همکاری اروپا و حقوق بینالملل متعهد است و از شرکای خود نیز چنین تعهدی را انتظار داریم".
سینیرلی اوغلو نیز در نشست با وزیر امور خارجه گرجستان با اشاره به مسائل دو جانبه و منطقهای، ثبات در گرجستان را برای شهروندان آن و منافع کل منطقه حیاتی دانست. دبیر کل سازمان امنیت و همکاری اروپا در سخنان خود از پرداختن به مسئله انتخابات پارلمانی آبان 1403 گرجستان به عنوان موضوع مورد علاقه اپوزیسیون خودداری کرد. سالومه زورابیشویلی رئیسجمهور سابق گرجستان و نیروهای اپوزیسیون طرفدار اروپا نتایج انتخابات پارلمانی را به رسمیت نمی شناسند. با این حال حزب رویای گرجستان با استناد به گزارش نهایی مأموریت ناظر انتخابات سازمان امنیت و همکاری اروپا این انتخابات را مشروع میداند.
استقبال نمایندگان حزب حاکم از سفر دبیر کل سازمان امنیت و همکاری اروپا به گرجستان
گیا ولسکی نایب رئیس پارلمان با اشاره به تاثیر سفر فریدون سینیرلی اوغلو بر مشروعیت حزب رویای گرجستان گفت: این تصور احزاب مخالف را به "هیستری" کشانده است. با این حال ولسکی ضمن حفظ احتیاط، به روایت حزب رویای گرجستان در مورد "دولت پنهان" اشاره کرد که از مخالفان برای بیثبات کردن گرجستان و باز کردن جبهه دوم حمایت میکند. از دیدگاه ولسکی این مسئله از دو جنبه نگران کننده است. در وهله اول این مسئله به معنای آن است که برخی بازیگران سیاسی نمیتوانند واقعیت یا وحدت مردم را بپذیرند. از طرفی این مسئله نشان میدهد که موضوع بیثباتی در گرجستان همچنان در دستور کار قرار دارد. نایب رئیس پارلمان گرجستان افزود: با این حال ورود دبیر کل سازمان امنیت و همکاری اروپا میتواند گام مهمی در جهت حل این مسئله باشد.
داویت ماتیکاشویلی از نماینده حزب حاکم در پارلمان گرجستان نیز سفر دبیر کل سازمان همکاری اروپا به گرجستان را نشانه پوچ بودن تلاشهای اپوزیسیون گرجستان بر علیه دولت و جامعه گرجستان دانست. به گفته وی این دیدار به اعضای اپوزیسیون رادیکال نشان داد که اقدامات آنها به منظور فشار بر جامعه گرجستان و تلاش به منظور تصویرسازی مدنظر در نظام بینالملل و مخدوشسازی مشروعیت دولت منتخب گرجستان بیهوده بوده است. ماتیکاشویلی افزود این دیدار نمونه واضح دیگری از تعامل چهرههای جهانی با نمایندگان دولت ما است. نماینده مجلس گرجستان خاطرنشان کرد برنامههای مخالفان و حامیان خارجی آنها برای ایجاد هرج و مرج در کشور موفق نخواهد شد.
انتقاد اپوزیسیون از سفر فریدون سینیرلی اوغلو
سینیرلی اوغلو در سفر به تفلیس با برخی رهبران مخالف دیدار کرد. با این حال حزب مخالف "ائتلاف برای تغییر" با صدور بیانیهای مدعی شد که این دیدار به مشروعیت بخشیدن به دولت حاکم کمک کرده و به همین دلیل از دیدار با دبیر کل سازمان امنیت و همکاری اروپا امتناع ورزید. زوراب جاپاریدزه یکی از رهبران اپوزیسیون "ائتلاف برای تغییر" از عدم اظهار نظر دبیر کل سازمان امنیت و همکاری اروپا درباره مسائل سیاسی داخلی گرجستان انتقاد کرد. به گفته وی دولت رویای گرجستان از این نوع سفرها برای مشروعیت بخشی استفاده میکند به همین دلیل چنین بازدیدهایی نباید بدون هماهنگی با نیروهای اپوزیسیون انجام شود.
اعضای حزب اخالی نیز در بیانیهای بر عدم دیدار با دبیر کل سازمان امنیت و همکاری اروپا تاکید کردند. در این بیانیه آمده است: "شفافیت و ثبات برای شکست دولت حاکم و دستیابی به هدف تاریخی مردم گرجستان ضروری است. امروز گرجستان با یک بحران سیاسی شدید ناشی از اقدامات ضد دموکراتیک حزب رویای گرجستان از جمله نقض چارچوب قانون اساسی، تقلب کامل در انتخابات، شکنجه معترضان حاضر در تظاهرات مسالمتآمیز و بازداشت افراد بیگناه مواجه است. با وجود چنین شرایطی دبیرکل سازمان امنیت و همکاری اروپا ضمن دیدار با نمایندگان دولت غیرقانونی، حتی یک کلمه به بحران جاری در کشور اشاره نکرد. این سکوت به سبک تبلیغات روسی برای مشروعیت بخشیدن به اقدامات ضد دموکراتیک و ضدغربی دولت حاکم مورد استفاده قرار میگیرد".
جو ویلسون نماینده کنگره آمریکا پیش از سفر فریدون سینیرلی اوغلو دبیرکل سازمان امنیت و همکاری اروپا به گرجستان در دخالتی آشکار از وی خواست سفر خود به تفلیس را به تعویق بیندازد. جو ویلسون در این باره در صفحه X نوشت: من به عنوان رئیس کمیسیون هلسینکی از فریدون سینیرلی اوغلو دبیرکل سازمان امنیت و همکاری اروپا میخواهم که سفر خود به تفلیس را به تعویق بیندازد. هر گونه بازدید از رژیم غیرقانونی ایوانیشویلی تنها به عنوان تأیید تسلط ظالمانه آنها است. ما باید در کنار مردم گرجستان باشیم!
نتیجه
فریدون سینیرلی اوغلو دبیرکل سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) روزهای 2 تا 4 اردیبهشت 1404 به گرجستان سفر کرد. وی در این سفر با مقامات دولت حاکم از جمله رئیسجمهور، نخستوزیر و وزیر امور خارجه دیدار کرد. در دیدارهای صورت گرفته طرفین درباره مسائل روابط دو جانبه و منطقهای گفتگو کردند و هیچ اشارهای به اوضاع داخلی و انتخابات پارلمانی سال گذشته صورت نگرفت. این مسئله انتقاد شدید مخالفان دولت را در پی داشت. از دیدگاه آنها چنین دیدارهایی به منزله تائید مشروعیت حزب حاکم از جانب بازیگران بینالمللی خواهد بود. این مسئله در کنار اذعان سالومه زورابیشویلی به وضعیت نامساعد اپوزیسیون و همچنین توسعه همکاریهای دولت رویای گرجستان با بازیگران دولتی و غیردولتی از جمله چین و صندوق بینالمللی پول (IMF) همگی حاکی از گذار حزب رویای گرجستان از دوره بیثباتی پس از انتخابات پارلمانی آبان 1403 و پیروزی آن بر اپوزیسیون غربگرای این کشور است.
نویسنده: دکتر محمد صداقت، پژوهشگر ارشد بنیاد مطالعات قفقاز