عصر روز سه شنبه 29 دي ماه (19 ژانويه)، دميتري مدودييف رئيس جمهور فدراسيون روسيه، طي حكمي، تأسيس واحد فدرال قفقاز شمالي را اعلام و در حضور خبرنگاران و ارباب رسانههاي جمعي، الكساندر خلاپونين را به سمت نمايندهي تامالاختيار خود در اين منطقه منصوب كرد. بدين ترتيب، جمهوريهاي داغستان، چچن، اينگوش، كاباردينو بالكاريا، قرهچاي - چركسستان، اوستياي شمالي - آلان و استان استاوروپل كه تا پيش از اين بخشي از واحد فدرال جنوب به شمار ميرفتند، از اين واحد جدا شده و به طور مستقل تحت عنوان واحد فدرال قفقاز شمالي، هشتمین واحد فدرال روسيه را تشكيل دادند.
در جریان این نشست، مدودییف از موقعیت بسیار ویژهی خلاپونین سخن گفت، موقعیتی که وی در آن به طور همزمان پست معاونت نخست وزیر روسیه را نیز عهدهدار خواهد بود. بر اساس اعلام مدودییف، خلاپونین علاوه بر آنکه به عنوان معاون نخست وزیر روسیه اختیاراتی را در حوزههای اقتصادی و وظایفی را در حیطهی مدیریت پرسنل دولت و ارتباط با نهادهای اجرای قانون بر عهده خواهد داشت، موظف است که رسیدگی به وظایف نمایندهی تامالاختیار رئیس جمهور در یک منطقهی فدرال را نیز در دستور کار خود قرار دهد. جل معضلاتي از قبيل بیکاری عمومی، جرایم اقتصادی و رشوهگیری، از مواردی بودند که رئیس جمهور مدودییف آنها را به عنوان اولویتهای کاری خلاپونین در قفقاز شمالی برشمرد.
واکنشهای متفاوت سیاستمداران نسبت به تأسیس واحد فدرال جدید – حمایت اکثریت از انتخاب خلاپونین
در این میان، شاهد بودیم که سیاستمداران مختلف روسیه از جمله رؤسای احزاب گوناگون این کشور، در عین واکنشهای متفاوت نسبت به تصمیم هیئت حاکمه مبنی بر اضافه شدن یک واحد فدرال جدید، همگی یکصدا بر انتخاب خلاپونین به عنوان معاون نخست وزیر و انتصاب وی به عنوان نمایندهی تامالاختیار رئیس دولت در واحد فدرال جدید، صحه گذاشته و آن را تصمیمی عاقلانه خواندند.
یک مدیر کارآمد
تیموراز مامسوراف رئیس جمهور اوستیای شمالی معتقد است که انتصاب خلاپونین به نفع تمام منطقه خواهد بود: «البته رئیس جمهور پیش از این نیز در پیام سالیانهی خود به مجمع فدرال از این تصمیم خبر داده بود و به همین خاطر ما با بیصبری منتظر اجرایی شدن آن بودیم. مطمئنم که این انتصاب به نفع کل منطقه خواهد بود. این انتخاب از آن جهت منحصربهفرد است که مقام عالیرتبهای چون معاون نخستوزیر، مدیریت قفقاز شمالی را بر عهده خواهد گرفت. خلاپونین مدیر کارآمدی است که به خوبی هم با مسائل اقتصادی و هم با سایر مسائل و مشکلاتی که مدیران مناطق مختلف قفقاز شمالی با آن روبرو هستند آشناست».
یونسبک یفکوراف رئیس جمهور اینگوش اعتقاد دارد که مسائل و مشکلات قفقاز شمالی باید با نگاهی تازه مورد بررسی قرار گیرند و به همین خاطر است که انتصاب خلاپونین یک اقدام خوب و بهینه به حساب میآید: «اگر به یاد داشته باشید، من پیشتر نیز گفته بودم که فرد متولی امور قفقاز باید از یک جای دیگر کشور انتخاب شود؛ البته نه به این خاطر که قفقاز را نشناسد، بلکه به این خاطر که بتواند عمیقتر و دقیقتر مشکلات آن و جمهوریهای مربوط به آن را مورد تحقیق و مطالعه قرار دهد». یفکوروف به عنوان یکی دیگر از محسنات خلاپونین به تمکن مالی و در نتیجه فسادناپذیر بودن وی اشاره کرد و افزود: «ما اینجا به یک استراتژیست نظامی احتیاج نداریم؛ بلکه به مدیری نیازمندیم که بتواند سطح اقتصاد منطقه را بالا برده و با فساد اداری مبارزه کند و من فکر میکنم که آلکساندر خلاپونین چنین شخصی است. البته مسلم است كه نهادهای حافظ نظم و قانون نیز به انجام وظیفهی خود مشغول خواهند بود، اما تحت کنترل و مراقبت خلاپونین.»
در ظاهر اظهارنظرات بايد گفت كه به نظر ميرسد كه رؤسای جمهور مناطق مختلف قفقاز شمالی اساس جداسازی واحد فدرال قفقاز شمالی را از واحد فدرال جنوب یک اقدام مثبت به شمار آوردهاند.
رمضان قادراف رئیس دولت چچن نیز به نوبهی خود ابراز نظر کرد که ایجاد این واحد جدید فدرال، فرآیند و روند توسعهی اقتصادی قفقاز را سهلتر، و نسبت به گذشته عملیاتیتر خواهد نمود: «منطقهی قفقاز منطقهی نسبتاً کوچکی است، تا حدی که نهایتاً ظرف یک روز میتوان از مرکز آن به دور افتادهترین نقطهی آن سفر کرد». وی ابراز امیدواری کرد که بعد از این، توجه ویژهای به ساخت واحدهای صنعتی جدید، ایجاد فرصتهای کاری و جذب سرمایههای داخلی و خارجی در این منطقه اختصاص یابد و اعلام داشت: «ما آمادهی همکاریهای نزدیک و دوجانبه با نمایندهی تامالاختیار رئیس جمهور در قفقاز شمالی هستیم».
والری گایفسکی فرماندار استاوراپول نیز در همین مورد ابراز داشت: «تشکیل این ناحیهی فدرال، گامی جدی برای حل مشکلات منطقه به حساب میآید؛ به خصوص که متأسفانه فساد مالی و اداری، خشونت و وجود باندها و دستجات گوناگون (تبهکاری، تروریستی و...) همانطور که در پیام رئیس جمهور نیز بدان اشاره شده است، در قفقاز شمالی بیداد میکند». وی در ادامه با اشاره به اینکه این منطقه و جمهوریهای آن دارای ظرفیت بالقوهی بهکارگرفته نشدهای برای همکاریهای مشترک هستند، افزود: «ما در حال حاضر قطعاً به دنبال بهکارگیری این ظرفیتها هستیم. اتفاقاً درست سه سال پیش بود که خلاپونین ریاست گروهی کاری را بر عهده داشت که وظیفهی آن عبارت بود از بهسازی همکاریهای فیمابینی که سطوح گوناگون حاکميت در زمینهی توسعهی اقتصادی - اجتماعی مناطق مختلف کشور با یکدیگر داشتند، که همان موقع نیز تصمیماتی جدی برای تجمیع قوا و قابلیتها به منظور عبور از موانع و دستیابی به اهداف استراتژیک وجود داشت.
مدیری که قابلیتهای خود را در عمل نشان داده است
آرسن کانوکاف رئیس دولت جمهوری کاباردینو - بالکاریا یک روز پس از انتصاب خلاپونین در مورد وی گفت: «او یک مدیر خلاق و بااستعداد است که طی سالهای فرمانداریاش در کراسنویارسک، قابلیتهای خود را در عمل اثبات کرده است. او پیش از آنکه وارد سیاست شود، فعالیت گستردهای در عرصهی تجارت و کسب و کار داشت و به همین خاطر اطمینان دارم که وی به عنوان شخصی با تفکرات جدید و امروزی، قرابت بالایی با مفاهیم نوسازی و مدرنیزاسیون که در شئون مختلف حیات جامعهی ما رشد و تبلور یافتهاند، دارد. البته حیطهی اختیارات گستردهای که رئیس جمهور دمیتری مدودییف به وی داده است، علاوه بر جلب حمایتهای عمومی از او، سبب ایجاد شدن سئوالات بسیاری نیز شده است. یک نکتهی پراهمیت دیگر آن است که خلاپونین برای قفقاز شمالی یک آدم کاملاً بیطرف محسوب میشود. البته او برای آشنایی عمیق با ویژگیهای این منطقه به زمان احتیاج دارد. اما با اینحال وی به عنوان معاون نخست وزیر، اهرمهای مؤثری را نیز برای برطرف کردن مسائل مهم اقتصادی این واحد فدرال جدید در اختیار خواهد داشت».
کانوکاف در مورد خود مسئلهی تأسیس این واحد فدرال جدید نیز نظر مثبتی دارد: «من با خوشبینی نسبت به این مسئله نگاه میکنم. نگاه تمرکزگرایانه در حل مسائل و مشکلات مناطقی که از نظر اوضاع اقتصادی و اجتماعی شباهتهایی را با هم دارند، باعث میشود که مکانیسمها و تصمیمات موثریتری ابداع و بهکار گرفته شوند.»
احتیاج مبرم جمهوری قرهچای چرکسستان به خلاپونین!
باریس صفروویچ اٍبزهیف رئیس جمهور قرهچای چرکسیا تصمیم مدودییف را در این مورد، تصمیمی لازم و همراه با بصیرت خواند: «خلاپونین با مشکلات مناطق مختلف روسیه آشناست. نهتنها جمهوری ما که فدراسیون روسیه نیز به چنین فردی احتیاج مبرم دارند. ما باید به همراه هم مشکل اشتغال را در این منطقه حل کرده و کاری کنیم که ساکنان آن بتوانند کسب درآمد کنند. در اینصورت خواهیم دید که این منطقه دیگر رنگ تهدیداتی چون تروریسم، وهابیت و چنین مسائل تنفرآمیزی را به خود نخواهد دید. او به فکر مشکلات این منطقه هست و میتواند در توسعهی اقتصادی اجتماعی جمهوریهای قفقاز شمالی نقشی مؤثر ایفا نماید. من با دقت پیگیر فعالیتهای خلاپونین بودهام که در نتیجه احساسی کاملاً احترامآمیز نسبت به وی دارم.»
انتخاب خردمندانه
ولادیمیر ژیرینوفسکی نائب رئیس دوما و رهبر حزب لیبرال دموکراتیک روسیه، انتخاب خلاپونین را خردمندانه خواند و تجمیع سرزمینهای قفقاز شمالی تحت یک واحد فدرال مستقل را اقدامی با پایه و اساس دانست. وی در برابر خبرنگاران در این مورد چنین گفت: «قفقاز شمالی موقعیت ویژه و منحصربهفردی دارد که به آن اهميتي بینالمللی ميبخشد. این منطقه همواره از نقطهنظر ثبات، منطقهی پرخطری بوده است و همواره در آن شاهد وقوع جنگ بودهایم. این مسائل به خصوص در مورد قفقاز شمالی مصداق مییابند، چرا که ما در قفقاز جنوبی به طور کلی با سه قومیت عمده یعنی آذریها، ارمنیها و گرجیها روبرو هستیم، حال آنکه قفقاز شمالی چند ده قومیت گوناگون دارد.»
ژیرینوفسکی در ادامه با مردمی خواندن چهرهی خلاپونین گفت: « او اهل عمل است و ادارهی استان بزرگ کراسنویارسک را در سابقهی کاری خود دارد. اتفاقاً کراسنویارسک هم منطقهای با خصوصیات ویژهی خودش است. خلاپونین با اقتصاد روز آشنا است و این برای منطقهی قفقاز شمالی یک نشانهی بسیار خوب است،؛ چه بهتر که تمام مسائل این ناحیه با فرمول اقتصادی حل شوند. ارائهی راه حلهای اقتصادی برای مشکلات این منطقه، بالاخره باعث بازگشت آرامش به آن خواهد شد و کمک خواهد کرد کسب و کارهای کوچک و متوسط در آن ايجاد شده و رونق يابد. خوبی مسئله در اینجاست که آنها هیچ چیز بدی از خلاپونین به یاد ندارند.
تصمیم جامعهی مسلمانان برای همکاری با خلاپونین
در کنار سیاستمداران و دولتمردان روسیه، شخصيتهاي جوامع مسلمان این کشور نیز برای همکاری با رئیس واحد فدرال قفقاز شمالی، تمایل خویش را ابراز نمودهاند. بهعنوان نمونه، عبدل واحد نیازاف مدیر مرکز فرهنگی اسلامی روسیه که در واقع شاخهی اجتماعی شورای مفتیان این کشور به حساب میآید، در این مورد اظهار داشت: با ورود خلاپونین به قفقاز، در واقع یک مدیر کارآمد به این منطقه قدم گذشته است که رفع و رجوع موثر مشکلات اقتصادی اجتماعی کراسنویارسک را در کارنامهی خود دارد. او با توجه به اینکه اهل قفقاز شمالی نیست، به همین خاطر دیگر تحت فشار و قیود وابستگیها و تمایلات قومی قرار نخواهد داشت.
حزب کمونیست نیز با خلاپونین تعامل خواهد داشت
اما در این میان، واکنش ایوان ملنیکاف نایب رئیس مجلس دوما تا حدی متفاوت و تإمل برانگیز بود. وی تشکیل واحد فدرال قفقاز شمالی را از این منظر که در واقع با انجام چنین کاری، یک منطقهی پیچیده را از کلیت مناطق جنوبی روسیه جدا نمودهایم، یک اقدام غیر ایدهآل، اما از نقطهنظر سهلتر نمودن اداره و مدیریت نظام پیچیدهی واحدهای مختلف جغرافیایی روسیه، یک تصمیم قابل درک و قابل توجيه دانست. ملنیکاف همچنین انتصاب خلاپونین را در این سمت «تا حدی غیرمنتظره و غیر معمول» میداند که معتقد است ارائهی هرگونه تفسیر و فرضیهای در خصوص این اقدام رئیس جمهور، کار دشواری میباشد. وی میگوید: «احتمالاً هدف از این کار، گماشتن شخصی غيربومي در این منطقه بوده است؛ شخصی که برای قفقاز شمالی تازگی داشته و دارای ارتباطات و منافع قبلی در آن نبوده باشد. در عین حال این تمایل نیز وجود دارد که تجربهی [خلاپونین] در کراسنویارسک در اینجا هم پیاده گردد. البته ملنیکاف علیرغم مواضع نه چندان موافق خود، از تصمیم دفاتر محلی حزب کمونیست روسیه مستقر در واحد فدرال جدید برای برقراری ارتباطات کاری با خلاپونین خبر داد و اعلام داشت: «تمام نیروهای سیاسی در برقراری صلح و امنیت در منطقهی قفقاز ذینفع هستند».
راهکار موقتی
گنادی گودکاف معاون فراکسیون «عدالت برای روسیه» ایجاد واحد فدرال قفقاز شمالی را یک تدبیر موقتی خواند و هدف از آن را حل مشکلات منطقه ظرف ۵ الی ۷ سال آینده عنوان داشت. بنا به اظهارات وی، «وظیفهای که امروز در برابر دولت روسیه قرار دارد، عبارت است از اتخاذ یک رویکرد ویژه برای حل مسائل و مشکلات واحد فدرال قفقاز شمالی». گودکاف علیرغم موقتی خواندن تأسیس این واحد جدید فدرال، آن را یک گام صحیح به حساب آورد و انتخاب خلاپونین را انتخابی قرین موفقیت نامید، چرا که وی «برای قفقاز یک چهرهی جدید است. خلاپونین از یک طرف یک فرماندار موفق بوده است و از طرف دیگر، سیاستمداری است که قادر به برقراری و ایجاد ارتباط است. خلاپونین در این منطقه هم با مسائل اقتصادی روبرو خواهد بود و هم با مسائل مربوط به امنیت. او به اعتقاد من شخصیتی نیرومند و جدی است که میتواند مجموعهي طرحها و برنامههای مربوط به قفقاز شمالی را ظرف ۵ الی ۷ سال محقق سازد.
یک جداسازی خطرناک
لئونید گازمان رئیس مشترک حزب (Pravoe delo) در مصاحبهای با خبرنگار ریانووستی اعلام داشت که جدا سازی یک واحد فدرال مستقل تحت عنوان یعنی قفقاز شمالی از واحد فدرال جنوب، از طرفی امری کاملاً طبیعی به نظر میرسد، اما از طرف دیگر کار خطرناک است؛ زیرا «علیرغم آنکه این جداسازی بر مبنای دلایلی کاملاً منطقی و عقلانی صورت پذیرفته است، اما در عین حال میتواند به خطر تحت تنش و تأکید قرارگرفتن خصوصیات و ویژگیهای قفقاز شمالی نیز دامن بزند». از نظر گازمان «این ویژگیها هنگامی که تحت تأکید و برجستهسازی قرار گیرند، تبدیل به بستری برای جداییطلبی خواهند شد». وی نیز با این اوصاف، واحد فدرال جدید را یک واحد جغرافیایی موقت به حساب میآورد.
گازمان در عین حال خلاپونین را یک مدیر استثنایی خواند و گفت: «به نظر من انتخاب وی کار بسیار صحیحی بود... من آرزو میکنم که او بتواند در این پست بسیار پرمسئولیت موفق عمل نماید. نه تنها آیندهی قفقاز شمالی، که آیندهی کشورمان نیز به نوع عملکرد خلاپونین بستگی خواهد داشت».
اولویت نخست: مردم و بعد، جذب سرمایه
البته و طبیعتاً در این میان، صحبتهای و اظهار نظرهای ابتدایی خود خلاپونین در مورد اهداف و تصمیماتاش در آینده را نیز نباید از نظر دور داشت: «جذب سرمایه در قفقاز شمالی، مسئلهی چندان دشواری نیست و به نوعی، در وهلهی دوم اهمیت قرار میگیرد. آنچه که مهم است، مردم هستند؛ باید آنها را شناخت. قفقاز شمالی یعنی تاریخ و سنتها. در نتیجه گفتن اینکه ما از همان موقع هم که در سیبری (کراسنویارسک) بودیم، همه چیز را در مورد این منطقه میدانستیم، سخن نامعقولی است. پیش از اینکه بخواهیم سرمایههای بزرگی را جذب این منطقه کنیم، باید بتوانیم با مردم آن آشنا شویم. یکی دیگر از اولویتها، انجام وظایفی است که رئیس جمهور تعیین کرده است. البته من مسئلهی لاینحلی را در این میان نمیبینم. در حال حاضر تعدادی طرح و برنامهی اقتصادی در منطقه وجود دارد که باید هرچه سریعتر آنها را مورد مطالعه قرار داده و هماهنگیهای لازم را در موردشان بهعمل آورد.»
خلاپونین همچنین طی یکی دیگر از مصاحبههایی که در استاوراپول با اصحاب رسانهها داشت، در مورد توجه یکسان به تمام مناطق و جمهوریهای قفقاز شمالی گفته بود: «در این واحد فدرال جدید، نباید از هیچ منطقهای به عنوان منطقهی مهم و یا دارای اهمیت بیشتر نام برد. تمام یان مناطق مهم هستند. قفقاز شمالی، یک منطقهی راهبردی برای روسیه به حساب میاید؛ به همین خاطر به تمام نقاط آن سرکشی خواهم کرد.»
آغاز بهکار خلاپونین
خلاپونین در مراسم خداحافظی رسمیاش [خطاب به همکاراناش] گفته بود: "من هیچگاه گروهی بهتر از شما نداشتهام و هماکنون که برای انجام وظایفی خطیر راهی قفقاز شمالی هستم، اتکا به تجربیاتی که تاکنون با هم داشتهایم، اهمیت بسیار زیادی برای من دارد. اگر به شخص من بود، دلم میخواست همهی اهالی کراسنویارسک را همراه با خود به آنجا ببرم، همهی ۳ میلیون نفر را. اما فکر میکنم که این کار صحیح نباشد! نباید [با بردن مهرههای مؤثر و کارامد] منطقه را خالی [و از وجود آنان] بیبهره کرد؛ خصوصاً که امروز شاهد اتخاذ تصمیماتی بسیار مهم و پیشبرد پروژههایی بسیار جدی در کراسنویارسک هستیم.»
با این وجود و همانگونه که انتظار میرفت، خلاپونین نیز در ابتدای کارش از سنت بهکارگیری همکاران سابق پیروی کرد، سنتی که شاید بتوان بهحق، پوتین را پایهگذار آن را در روسیه نوین دانست. طبیعتاً بعید بود که شخصیت عملگرایی مانند خلاپونین، همانطور که سوابقاش نیز مؤید این مسئله است، برای انتخاب همکاران نزدیک خود در منطقهی حساسی مانند قفقاز شمالی دست به ریسک زده و از چهرههایی که شخصاً تجربهی کاری با ایشان نداشته برای ادارهی تشکیلات خود در پیتیگورسک استفاده نماید؛ کما اینکه تا کنون نیز فهرست انتصابات وی حکایت از مسئلهای غیر از این ندارد. برای مثال، وادیم پارشین که تا پیش از این جانشین فرماندار کراسنویارسک یعنی خود خلاپونین بود، بار دیگر و اینبار در قفقاز شمالی به سمت معاونت وی انتخاب گردید. همچنین به عنوان نمونهای دیگر میتوان موارد ذیل را عنوان داشت:
انتصاب آندری اولانوف که تا پیش از این عنوان نمایندهی دائم دولت کراسنویارسک در مسکو را بر عهده داشت، به سمت رئیس دفتر خلاپونین در پیتیگورسک.
انتصاب یوری آلٍینیکوف رئیس ستاد انتخاباتی خلاپونین در سال ۲۰۰۰ (انتخابات تایمیر) به سمت یکی دیگر از معاونان خلاپونین (گفتنی است که آلینیکوف در سال ۲۰۰۲ یعنی زمانی که خلاپونین فرماندار کراسنویارسک گردید به عنوان معاون وی مشغول به کار شد و این اواخر نیز معاونت صنایع «نیکل نوریلسک» را عهدهدار بود، یعنی همان کارخانجاتی که خلاپونین از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ مدیر کل و رئیس هیئت مدیرهی آن به شمار میرفت) (اواسط تحلیل). آلینیکوف تا حدی به رئیس سابق و کنونیاش یعنی خلاپونین اعتماد و اعتقاد دارد که جایی در مورد وی چنین گفته بود: «گفته میشود که من در مدیریت آدم سخت و انعطافناپذیری هستم. اما به شخصه، خود را مدیری خودکامه نمیدانم. من عاشق یادگیری هستم و مثلاً در همهحال از آقای فرماندار (خلاپونین) علیرغم آنکه وی ۱۴ سال از من کوچکتر است، میآموزم. آلکساندر گنادییویچ (خلاپونین) در مدیریت شرایط متضاد و ناسازگار، یک استاد به تمام معناست.»
تجربهی کار در کنار خلاپونین به گونهای بوده است که برخی از چهرههای شاخص جامعهی سیاسی کراسنویارسک بر اساس شناختی که از وی دارند و احتمالاً با توجه به انتصابات نخست وی به عنوان نمایندهی تامالاختیار رئیس جمهور در ناحیهی فدرال قفقاز شمالی، علناً تمایل خود را برای رفتن به قفقاز شمالی و همکاری با خلاپونین اعلام نمودهاند.
برای مثال، یوگنی تْسٍوٍتکوف سرگرد سابق واحد زرهی ارتش و نماینده شورای قانونگذاری از حزب لیبرال دموکراتیک گفته است: «آرزو داشتم که با وی کار میکردم. گذشتهی من به عنوان یک نظامی، لحظهای مرا رها نمیکند و به همین خاطر، دائماً به دنبال ماجراجویی هستم. اینطور به نظرم میرسد که کار در قفقاز شمالی تا بدان حد جذاب و واقعی و زمینه تا بدان حد بکر و دستنخورده است که می توان به تمام معنا در آنجا جست و خیز کرد.»
با اینحال و علیرغم این اظهار نظر مشتاقانه از سوی تْسٍوٍتکوف، کارشناسان احتمال بهکرگیری وی را در قفقاز شمالی جدی نمیشمارند و در این میان بیشترین شانس را، برای اعضای دولت محلی کراسنویارسک (همکاران خلاپونین در فرمانداری این ناحیه) متصور هستند. بر این اساس احتمال دارد که خلاپونین از میخاییل کاتیوکوف وزیر امور اقتصاد و دارایی کراسنویارسک و آندری گنزدیلوف ریاست دایرهی مدیریت بحران در دولت کراسنویارسک را برای همکاری به پیتیگورسک دعوت نماید. هر دوی نامبردگان موقعیت شغلی خود را پیش از این نیز کاملاً از خلاپونین داشتند. همچنین رازیم عباساف مدیر اتحادیهی سازندگان مسکن و نمایندهی شورای شهر کراسنویارسک نیز در این مورد از شانس بالایی برخوردار است.
آلگ پاشنکو نمایندهی مجلس محلی (کراسنویارسک) در همین مورد گفته است: آلکساندر گنادییویچ را به عنوان یک پاسدار صلح و یک مدیر بحرانستیز به قفقاز شمالی مأمور کردند. به همین خاطر وی مدیرانی را همراه با خود بدانجا خواهد برد که پیش از هرچیز بتوانند به وی در بخشهای مالی و اقتصادی کمک نمایند. تعجب نخواهم کرد اگر خلاپونین در این خصوص حتی پیشنهاداتی هم برای والری سٍمٍنوف نایب رئیس مجلس قانونگذاری کراسنویارسک داشته باشد. سمنوف اصالتاً اهل استاوراپول بوده و دوشادوش خلاپونین در صنایع نیکل نوریلسک کار کرده است. تنها چنین اشخاصی هستند که می توانند برای قفقاز شمالی مفید واقع شوند.»
آنچه که در این بین حائز اهمیت و جالب توجه است، ترتیباتی است که دولتمردان روس در فرآیند تأسیس هشتمین واحد فدرال کشور که نام قفقاز شمالی را بر خود دارد، اتخاذ نمودهاند:
۱- انتخاب یک غیرقفقازی برای مدیریت قفقاز: تا پیش از این و تا وقتی که جمهوریهای قفقاز شمالی، تنها بخشی از جمهوریها و سایر مناطق واحد فدرال جنوب بودند، طبیعتاً همیشه بهانهی پررنگی برای صدارت یک نفر غیرقفقازی در این منطقه وجود داشت. خاصه آنکه تمام جمهوریهای قفقاز شمالی، حتی از نظر مساحت مجموع نیز، تنها بخش نسبتاً کوچکی را از واحد فدرال جنوب به خود اختصاص میدادند و شاید بتوان گفت که روی نقشه نیز حرف چندانی برای گفتن نداشتند. اما حال که تمام جمهورهای واقع در این واحد فدرال (غیر از منطقهی استاوراپول)، همگی به طور سنتی نام قفقاز را بر خود دارند و اسلام اصلیترین مولفهی مشترکشان به شمار میرود، چرا هنوز هم باید یک غیرقفقازی نمایندهی تامالاختیار رئیس جمهور روسیه در این منطقه باشد؟ آیا واقعاً در میان اهالی خود قفقاز شمالی، شخصیتی که سوابق مدیریتی خلاپونین را داشته باشد، یافت نمیشد؟ آیا مدیران اقتصادیای چون سناتور سلیمان کریماف از داغستان (مالک کمپانی نفتا-مسکو)، نمیتوانند به عنوان گزینهای برای احراز چنین پستهایی مطرح باشند؟ چرا باید شخصی مانند خلاپونین علیرغم داشتن مسئولیتهای سنگینی چون معاونت نخستوزیر برای احراز این سمت انتخاب شود؟ مسلماً از طرفی پاسخ به این سئوال را باید در تمایل رئیس جمهور و رئیس دولت (نخست وزیر) روسیه به از نزدیک در جریان رخدادهای قفقاز قرار داشتن، آنهم از طریق و نگاه شخص معتمدی چون خلاپونین، یافت و از طرف دیگر دلایل آن را در وجود ارادهای مبنی بر احتراز از دامن زدن به اختلافات میان قومی در این منطقه جستجو کرد.
۲- لحاظ نکردن جمهوری آدیغیه در ساختار واحد فدرال قفاز شمالی: این مسئله حقیقتاً نکتهای تعجببرانگیز است، تا آنجایی که در همان روزهای نخست پس از رسانهای شدن تصمیم دولت برای ایجاد این واحد فدرال جدید، واکنشهای متعددی از سوی اشخاص و جریانهای گوناگون نسبت به درنظر نگرفتن آدیغیه به عنوان یکی از جمهوریهای تشکیل دهندهی واحد فدرال قفقاز شمالی در خارج و داخل آدیغیه بروز پیدا کرد. به احتمال قریب به یقین به عنوان یکی از دلایل این کار، میتوان عدم تمایل دولت مرکزی به تشکیل یک واحد جغرافیایی با بیشترین اشتراکات تاریخی و فرهنگی میان اجزای متشکلهی آن را مورد بررسی قرار داد. گنجاندن استاوراپول غیرقفقازی در چهارچوب واحد فدرال قفقاز شمالی نیز دلیل دیگری است بر این مدعا.
آخرین تغییرات از زمان انتصاب خلاپونین
در اینجا لازم به ذکر است که از زمان انتصاب خلاپونین، دو تغییر مهم دیگر نیز در همین رابطه (قفقاز شمالی) شاهد بودیم:
نخستین تغییر یک انتصاب مهم بود که طی آن در تاریخ ۹ فوریه، رئیس جمهور روسیه، طی حکمی، آلکساندر خلاپونین را به عضویت شورای امنیت روسیه درآورد که در واقع این سومین مسئولیت دولتی مهمی است که طی ماه گذشته به خلاپونین تفویض شده است و وی در کنار مقام معاونت نخستوزیر و همچنین نمایندهی تامالاختیار رئیس جمهور روسیه در قفقاز شمالی، عهدهدار این مسئولیت جدید نیز خواهد بود.
همچنین با تمام شدن دورهی چهارسالهی ریاست جمهوری موخو علییف رئیس دولت جمهوری داغستان که در فوریهی ۲۰۰۶ آغاز شده بود، مجلس داغستان به اتفاق آرا، ماگومدسلام ماگومداف را برای چهر سال آینده به عنوان رئیس جمهور داغستان برگزید. لازم بهذکر است که ماگومداف (متولد ۱۹۶۴ و از قومیت دارگین که از نظر شمار، بعد از آوار، دومین قومیت داغستان به شمار میرود) دارای دکترای اقتصاد بوده و پیش از این به عنوان نمایندهی مجلس ملی داغستان فعالیت داشته است. همچنین جالب توجه است که پدر وی یعنی ماگومدعلی نیز پیشتر رئیس جمهور داغستان بوده است. آنچه که در برخی خبرها آمده و وی را گزینهی مورد نظر شخص مدودییف برای احراز مقام ریاست جمهور معرفی مینماید، طبیعتاً نشانهای است مبنی بر ارادهی غالب دولتمردان روسیه برای حل مشکلات و مسائل قفقاز از طریق بهکار بستن راهکارهای اقتصادی.
کوتاه از آلکساندر گنادییویچ خلاپونین
(Александр Генадиевич Хлопонин)
در مورد الکساندر خلاپونین شایان ذکر است که وی در تاریخ ششم مارس سال ۱۹۶۵ در شهر کلمبو پایتخت کشور سریلانکا و در خانوادهی یک مترجم روس به دنیا آمد. در سال ۱۹۸۹ از دانشکدهی اقتصاد بینالملل انستیتوی علوم مالی مسکو فارغ التحصیل شد. طی سالهای ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ فرماندار ناحیهی خودمختار تایمیر بود و از ۱۷ اکتبر سال ۲۰۰۲ فرمانداری کراسنویارسک را عهدهدار گردید. خلاپونین در ۴ ژوئن سال ۲۰۰۷ توسط مجمع قانونگذاری استان کراسنویارسک به نمایندگی از رئیسجمهور مجدداً در این پست ابقا شد که تا روز انتصاباش به عنوان نمایندهی رئیس جمهور در ناحیهی فدرال قفقاز جنوبی (و نتیجتاً پذیرش استعفایاش از منصب قبلی) در آن انجام وظیفه مینمود. او در سال ۲۰۰۶ عضو هیئت عاملهی شورای حکومتی روسیه بود و هم در حال حاضر در شورای عالی حزب سراسری روسیهی واحد عضویت دارد. همچنین لازم به ذکر است که وی هماکنون نیز از نظر مراتب نظامی، سرهنگ ذخیره (دورهی احتیاط) به شمار میرود. خلاپونین تاکنون به دریافت نشانهای دولتی «افتخار» و نشان درجهی چهار «به پاس خدمت به میهن» نائل آمده است. او ازدواج کرده است و یک فرزند دختر دارد.