پدیده گولن در ترکیه

ادعای چند روز پیش روزنامه «زمان تودی» که به نزدیکی به دولت ترکیه مشهور است در خصوص برنامه ریزی سپاه قدس (شاخه برون مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) برای حمله یا بمب‌گذاری در برخی اماکن دیپلماتیک ترکیه، بهانه نگارش مقاله حاضر است.
به گزارش پایگاه تحلیلی - خبری ایران بالکان (ایربا) روزنامه ترکی "زمان" نیز چند روز پیش در یکی دیگر از شماره های خود با تیتر درشت در صفحه اول نوشته بود، «کامیون های توقیف شده حامل سلاح به سوریه دارای پلاک ایرانی بودند». اخبار و تحلیل های این روزنامه در ماههای اخیر رویکردی کاملا ضد ایرانی داشته است. و این در حالی است که سفارت ایران در آنکارا با انتشار بیانیه هایی این ادعاها را تکذیب کرده است.

روزنامه زمان بخشی از ارگان رسانه ای جریان فتح الله گولن است که فعالیت وسیعی در راستای اهداف وی دارد. فتح الله گولن رهبر جریان نورجی ها (شاخه گولن) می باشد.

گولن تحصیلات خود را در دبیرستان امام خطیب انجام داد و برخی از دروس دینی را به صورت آزاد و نزد فردی به نام عثمان بکتاش فرا گرفت. او پس از پایان تحصیلاتش به عنوان امام جماعت و واعظ در مناطق مختلف ترکیه خدمت کرد.

وی در سال ۱۹۶۶ حرکت خود را با شعار ملی گرایی محافظه کار و به منظور ارائه ی چهره ای مدرن از اسـلام آغاز کرد. این رویکرد در طرز زندگی و رفتار پیروان او کاملا به چشم می خورد. گولن در سال ۱۹۷۱ به جرم داشتن تفکرات اسلامی دستگیر و به ۳ سال زندان محکوم گردید اما ۷ ماه بعد آزاد و فعالیتهای خود را از سر گرفت. در جریان کودتای نظامی ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰ گولن به انفصال از پستهای دولتی محکوم شد. بدلیل قطع ارتباط کاری او با نهادهای دولتی، از سال ۱۹۸۹ به برگزاری جلسات سخنرانی آزاد در شهرهای استانبول و ازمیر روی آورد. او در جریان یکی از سخنرانی هایش از نیات مخفی خود برای تغییر نظام لائیک پرده برداشت. نوار ویدئویی این سخنرانی که برای افراد خاص و نزدیک به خود انجام داده بود، توسط یکی از حاضران در جلسه ضبط و در اختیار رسانه های تصویری (تلویزیونها) قرار گرفت. بدنبال افشای نیات واقعی گولن در این نوار ویدئویی، دادگاه امنیت دولتی ترکیه در تاریخ اول اوت ۲۰۰۰ وی را به جرم براندازی نظام لائیک و جایگزین کردن نظام دینی تحت تعقیب قرار داد و دادستان دادگاه امنیت دولتی برای وی تقاضای ۱۰ سال حبس نمود.

فتح الله گولن در مارس ۱۹۹۹ به بهانه مداوای بیماری قلبی روانه آمریکا شد. دادگاه امنیت دولتی ترکیه وی را بطور غیابی محاکمه و در سال ۲۰۰۳ به ده سال حبس تعلیقی محکوم کرد. با انجام تغییراتی در قانون مبارزه با ترور در سال ۲۰۰۶ فتح الله گولن مشمول عفو شد. اما زندگی در آمریکا را به بازگشت به وطن ترجیح داده و از آن تاریخ تاکنون در ایالت پنسیلوانیای آمریکا اقامت دارد.
در این میان سفر گولن به آمریکا و اقامت طولانی در آنجا انتقادات زیادی را بدنبال داشته است. روزنامه صباح در تاریخ ۳/۱/۲۰۰۵ طی مقاله ای با عنوان «چرا او هنوز در آمریکاست ؟»از وی به شدت انتقاد کرد. در همین حال در سال ۲۰۰۶ یکی از نزدیکان فتح الله گولن به نام نورالدین ورن که ۳۵ سال سابقه همکاری و دستیاری وی را داشت، با حضور در یکی از کانالهای تلویزیونی ترکیه (کانال ترک) به افشاگری درباره او پرداخت. وی گولن را به تلاش مخفی برای براندازی نظام لائیک متهم و او را خائن خطاب کرد. او مدعی شد تشکـیلات گولن با دادن بورس تحصیلی به کودکان فقیر آنها را برای اهداف آتی خود تربیت می کند. گولن ۷۴ سال دارد و هیچگاه ازدواج نکرده و مجرد زندگی می کند.

اگرچه فتح الله گولن دخالت مستقیم در امور سیاسی ندارد اما پیروان او قبل از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه حامی احزاب چپ و کمونیستی بودند. حرکت خزنده ای که او در سالهای گذشته برای نفوذ در ارکان دولت آغاز کرده بود، اکنون به نتیجه رسیده و در ارکان دولت فعلی ترکیه نفوذ قابل توجهی پیدا کرده است. برکسی پوشیده نیست که برخی وزرای دولت فعلی ترکیه از پیروان گولن هستند. برخی محافل رسانه ای حمایت گولن از حزب عدالت و توسعه را عامل مؤثر در موفقیت این حزب در ترکیه قلمداد می کنند.

فتح الله گولن با تکیه بر ثروت فراوانی که در اختیار دارد، فعالیت گسترده ای را در کشورهای جهان دارد و نتیجه یک تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان می دهد که تاکنون بیش از۶ دانشگاه و حدود ۵۰۰ مرکز آموزشی و تعداد زیادی مرکز آموزش زبان ترکی و خوابگاههای دانشجویی در بیش از ۹۲ کشور جهان با حمایت مالی تشکیلات فتح الله گولن تأسیس گردیده و بیش از صدهزار دانش آموز را تحت پوشش خود قرار داده است. از این میان می توان به دانشگاه قفقاز در آذربایجان، دانشگاه بین المللی آتاترک در قرقیزستان، دانشگاه ترکمن در ترکمنستان، دانشگاه سلیمان دمیرل در قزاقستان و دانشگاه احمد یسوی در قزاقستان اشاره کرد. وی به صراحت مخالفت خود را با گسترش اسلام انقلابی اعلام کرده و هدف از فعالیت های خود در خارج را جلوگیری از رشد اسلام انقلابی بیان می کند.
فتح الله گولن از امکانات رسانه ای وسیعی برخوردار است و علاوه بر روزنامه های زمان ترکی و زمان انگلیسی، مجله آکسیون، مجله سیزینتی تلویزیون اس تی وی و اس تی وی خبر و ایستگاههای رادیویی در راستای اهداف او فعالیت می کنند. وی در طول سالهای گذشته تلاش های گسترده ای را برای ایجاد مدرسه در جمهوری اسلامی ایران داشته و شنیده ها حاکی از آن است که اخیرا موفق به گرفتن مجوز از ایران شده است. اعلام تأیید مدارک پزشکی دانشگاه فاتح وابسته به جریان فتح الله گولن توسط وزارت علوم ایران باعث اقبال دانشجویان ایرانی به ویژه دختران به این دانشگاه شده است. در حالی که این دانشگاه فاقد استانداردهای لازم آموزشی بوده در رده بندی علمی دانشگاههای ترکیه جایگاه چندان مقبولی ندارد و صرف آزاد بودن حجاب در آن مقامات ایرانی را به اتخاذ این تصمیم سوق داده است. پیروان جریان گولن از طرق مختلف از جمله شرکتهای تجاری و فرهنگی در کشورهای دیگر فعالیت می کنند. نمونه این فعالیتها را در جمهوری آذربایجان شاهد هستیم. روزنامه زمان همزمان در باکو نیز منتشر می شود. چندین شرکت و مؤسسه فرهنگی او در آذربایجان فعال هستند.

برگزاری مسابقات المپیاد زبان ترکی

یکی دیگر از فعالیتهای جماعت فتح الله گولن در خارج از ترکیه گسترش زبان ترکی از طریق مدارس تحت مدیریت وی در کشورهای مختـلف می باشد. معلمان زبده ای که برای این هدف به خارج اعزام می شوند، توانسته اند در حوزه های مأموریت خود تعداد زیادی از دانش آموزان کشورهای آسیایی، آفریقایی و اروپایی را با زبان ترکی آشنا سازند. نگاه توسعه طلبانه گروههای ملی گرا در ترکیه به این امر باعث حمایتهای تشویقی آنان نیز گردیده است. به همین منظور هر سال مسابقاتی تحت عنوان المپیاد بین المللی زبان ترکی بین این دانش آموزان برگزار و جوایز نفیسی به آنان و نشان فتح به معلمان اهدا می گردد. دانش آموزان انتخابی برای این مسابقات از نقاط مختلف جهان به ترکیه آورده شده و برنامه های متعددی برای آنان تدارک دیده می شود. اخبار مربوط به حضور این دانش آموزان در ترکـیه در روزنامه ها و تلویزیونهای ترکیه بازتاب وسیـعی پیدا می کند. این مسابقه در چند رشته و مراحل مختلف برگزار می شود که مسابقه نهایی در روز فتح استانبول طی مراسم ویژه ای برگزار می گردد و در این روز معلمان مربوطه نشان فتح دریافت می کنند.