نشست 'چالش ها و فرصت های تجارت با پول ملی' روز جمعه با حضور مسئولان و کارشناسان کشورهای ایران، ترکیه٬ روسیه و هند در مرکز مطالعات ایرانی آنکارا(ایرام) برگزار شد.

به گزارش ایرنا، در این نشست تخصصی مسئولان، کارشناسان و صاحب نظران حوزه اقتصادی چهار کشور، راه های تجارت با پول ملی، کاهش ریسک تجارت بین طرف ها، محدودیت های بازرگانی با ارزهای ملی و کنار گذاشتن دلار در مبادلات مالی را بررسی کرده و به بیان دیدگاه های خود در زمینه روش های توسعه داد وستد با پول ملی پرداختند.
دکتر رسول خوانساری صاحبنظر ایرانی و کارشناس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی ایران با اشاره به نقش کم ارزهایی غیر از دلار در مبادلات تجاری بین کشورها، موضوع استفاده از پول ملی در تجارت بین المللی را ایده ای نوین و قابل اجرا خواند و گفت: حاکمیت دلار در تجارت بین المللی موجب نگرانی بسیاری از کشورها شده است.
وی بیان کرد: امروزه آمریکا به علت گستردگی دلار در تجارت بین المللی، از این ارز به عنوان سلاح در مناسبات خود استفاده می کند و از آن به عنوان ابزار تحریم بهره می گیرد و این امر موجب بروز نگرانی ها و اختلالات جدی در نظام اقتصاد بین الملل شده است.
دکتر خوانساری با بیان این استفاده از پول ملی در مبادلات تجاری پس از بحران اقتصادی سال 2008 به شکل جدی مطرح شده است، اظهار کرد: امروزه بانک های مرکزی بسیاری از کشورها به این فکر افتاده اند که استفاده از دلار را در تجارت خارجی خود حذف کرده و یا به حداقل برسانند.
وی تاکید کرد: اقدام آمریکا در تحریم علیه ایران، روسیه و ترکیه و اعمال برخی محدودیت های اقتصادی علیه چین، هند و اتحادیه اروپا، ضرورت استفاده از ارزهای جایگزین به خصوص استفاده از پول ملی را بیش از پیش آشکارکرده است.
کارشناس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی ایران و تاکید مقام های ایران، ترکیه و روسیه در استفاده از پول ملی در مبادلات تجاری در نشست شهریورماه در تهران را گامی مهم در زمینه استقلال اقتصادی و مقابله با امپریالیسم پولی و اقتصادی آمریکا خواند و افزود: ایران تلاش دارد که دلار را در مبادلات اقتصادی خود حذف کند.
وی توافق ایران با ترکیه، چین و روسیه را در استفاده از ارز ملی برای تجارت خارجی گامی عملی در این راستا ذکر کرد و و یاد آور شد: تجارت با پول ملی موجب متنوع تر شدن تجارت شده و اثر تحریم های آمریکا را کم می کند.
خدیجه کاراهان مشاور رئیس جمهوری ترکیه در امور اقتصادی نیز در این نشست گفت: تلاش برای کاهش آسیب در پی نوسان نرخ ارز به خصوص پس از بحران مالی جهان در سال 2008، افزایش یافته و تحقق هدف استفاده از ارز ملی در تجارت خارجی، به یک عنصر بسیار مهم در رشد اقتصادی تبدیل شده است.
وی با بیان این که باید ایده استفاده از ارزهای ملی کشورها در تجارت خارجی مورد تشویق و توجه جدی قرار گیرد، اضافه کرد: در این زمینه، برخی از کشورهای اروپایی و کشورهایی مانند ایران، ترکیه، روسیه، چین و هند در تلاش برای جایگزینی ارز ملی خود در نظام مبادلات مالی کنونی در جهان هستند.
وی اظهار کرد: این ابتکار، روابط اقتصادی میان کشورهای در حال توسعه را تقویت کرده و یک محیط تجاری پایدار و مستقل را ایجاد خواهد کرد.
مشاور رئیس جمهوری ترکیه در امور اقتصادی افزود: تلاش در این زمینه، باعث شده تا صادرات بر مبنای لیر ترکیه از یک درصد به هشت درصد در 10 سال گذشته افزایش یابد و هدف ترکیه دستیابی به سطح 20 درصد تجارت با پول ملی تا پنج سال آینده است.
وی با اشاره به استقبال کم استفاده از ارزهای ملی در تجارت از سوی کشورهای در حال رشد بیان کرد: با این حال تلاش ها و همکاری های بین المللی در این زمینه بسیار مهم است و این موضوع تنها برای از بین بردن کسری تراز تجاری انجام نمی شود بلکه سیاستی در راستای افزایش تجارت بین کشورها با استفاده از تسهیلات پول ملی به خصوص از سوی کشورهای در حال توسعه است.
کاراهان خواستار افزایش سهم استفاده از ارزهای ملی در مبادلات تجاری بین کشورها شد و گفت: دولت ها باید ضمن افزایش حجم مبادلات با ارزهای ملی، امکان تأمین نقدینگی آنها را نیز فراهم کنند.
ایلا پاتنائیک کارشناس اقتصادی هند نیز در این نشست تخصصی، با اشاره به تلاش دولت هند در تنوع بخشی در اقتصاد خود از طریق انعقاد قراردادهای استفاده از ارز ملی در تجارت خارجی اظهار کرد: استفاده از ارز ملی در تجارت از سوی کشورهای در حال توسعه در چند سال اخیر خیلی اهمیت یافته و به ایده ای قوی تبدیل شده است.
وی دلار، یورو، پوند، ین، یوآن و روپیه را پنج ارز رایج و پراستفاده در تجارت بین الملل عنوان کرد و افزود: هند هم اکنون با 6 کشور در حال استفاده از ارز ملی خود در مبادلات تجاری است.
وی اغلب کشورهای راغب در استفاده از ارز ملی در تجارت خارجی را کشورهای تحت تحریم آمریکا عنوان کرد و ادامه داد: در تجارت با پول ملی نیز مشکلاتی وجود دارد چرا که هند در این زمینه چندان موفق نبود ولی تجربیات مهمی هم دارد.
دکتر مارسل سالیخوف مدیر موسسه اقتصاد و انرژی روسیه نیز که از طرف کشور خود در این نشست شرکت کرده بود، تک محصولی بودن و متنوع نبودن تجارت خارجی را علت اصلی وابستگی کشورها به استفاده از ارز دلار در مبادلات خارجی ذکر کرد.
وی استفاده از دلار در تجارت خارجی در نهایت موجب رونق اقتصادی آمریکا عنوان کرد و افزود: علاوه بر این، مازاد درآمدهای ارزی کشورها نیز که اغلب به دلار است، امکان استفاده در اقتصاد داخلی کشورها را از دست می دهد.
وی اظهار کرد: استفاده از ارز ملی در تجارت خارجی، پس از تحریم اتحادیه اروپا و آمریکا علیه روسیه در پی تنش های به وجود آمده بین روسیه و اوکراین قوت گرفت و این تحریم ها ما را مجبور کرد که به دنبال راه کار جدیدی باشیم.
سالیخوف ادامه داد: تنوع بخشی به تجارت خارجی و استفاده از ارز ملی در تجارت خارجی موجب کاهش آثار نوسانات ارزی در کشورها شده و به ثبات بیشتر اقتصادی منجر خواهد شد و در نهایت به ایجاد اعتماد در نظام اقتصاد بین الملل منتهی خواهد شد.
وی با اشاره به استفاده روسیه از پول ملی در تجارت خارجی خود با برخی کشورها از جمله ایران گفت: این مهم موجب تسهیل تجارت بین کشورها شده و علاوه بر پایان دادن به سلطه دلار در نظام تجارت جهانی، نیاز به سرمایه در داخل کشورها را نیز تامین خواهد کرد.
وی خواستار ایجاد نظام مبادله مالی مستقل از دلار و موازی با نظام های موجود شد و اضافه کرد: نظامی باید ایجاد شود که مستقل تر بوده و علاوه بر نظام مبادلات مالی سویفت، منافع کشورها را به شکل مستقل تضمین کند.
عبدالقادر دَوَه لی کارشناس اقتصادی ترکیه نیز در این نشست با اشاره به قیمت گذاری و محاسبه نرخ کالاها و خدمات در سطح جهان با استفاده از دلار، این امر را موجب مسلط شدن دلار بر نظام بین المللی عنوان کرد.
وی ادامه این وضعیت موجب به چالش کشیده شدن اقتصادهای ضعیف در پی بحران های اقتصادی به وجود آمده در آمریکا دانست و بیان کرد: این امر همچنین سیاست گذاری در اقتصاد جهانی را در اختیار یک کشور قرار می دهد و بر همین مبنا یک جمله دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا موجب نوسان نرخ ارز در ترکیه و ایجاد تلاطم اقتصادی می شود.
این کارشناس اقتصادی ترک با بیان این که سلطه دلار در نظام اقتصاد جهان به راحتی قابل حدف نیست، اظهار کرد: ما به ارز مشترک برای مبادلات تجاری خود نیاز داریم ولی نخست باید استفاده از ارزهای خارجی را در داخل کشور خود به حداقل برسانیم.
ایلحان اردال رییس بخش آنکارای انجمن صنعتگران و تاجران مستقل ترکیه(موسیاد) نیز ارز را ابزار تجارت خواند و گفت: این وسیله همچون ابزارهای تولید، متاثر از نوسانات جهانی و سیاست های اعمال شده از آن سوی مرزهاست.
وی بیان کرد: در نوسانات ارزی، سرمایه گذاران و تولید کنندگان بیشتر از همه متضرر می شوند چرا که اطمینان و ثبات در بازار به هم می خورد.
وی استفاده از ارزهای ملی را علاوه بر ایجاد اطمینان و ثبات در مبادلات تجاری بین کشورها، موجب تسهیل در سرمایه گذاری و کاهش ریسک سرمایه گذاری و نیز حذف تشریفات زاید در تجارت بین کشورها عنوان کرد و گفت: اگر هم اکنون اقدام به حذف تاثیر نوسانات ارزی و استفاده از ارز به عنوان ابزار تحریم و فشار نکنیم، در آینده استقلال اقتصادی خود را از دست خواهیم داد.
به گزارش ایرنا، کارشناسان شرکت کننده در این نشست تخصصی که با حضور دانشجویان و علاقه مندان حوزه های اقتصادی و تجارت بین الملل برگزار شد، به سوالات شرکت کنندگان پاسخ گفته و سیاست های کشور متبوع خود در زمینه تجارت خارجی را تشریح کردند.